Akupunktura

Akupunktura jest to starożytna metoda leczenia wywodząca się z Chin. Według tradycyjnej medycyny chińskiej jest stosowana w nie zmienionej formie od około 2 tysięcy lat. Słowo akupunktura pochodzi od łacińskich wyrazów: acus - igła i punctio - nakłucie. W języku chińskim jej nazwa brzmi czen.

Charakterystyka akupunktury

Filozofia akupunktury zawiera się w zasadzie w jednym słowie: równowaga. Jej wyznawcy wierzą, że w ludzkim organizmie, przez specjalne kanały energetyczne, zwane meridianami, krąży energia (tzw. Qi). To od jej równomiernego przepływu przez organizm zależy nasza kondycja zarówno fizyczna jak i psychiczna. Meridianów głównych jest 12. Poza nimi istnieje jeszcze 8 meridianów dodatkowych (zwanych czasami cudownymi). Każdy z nich ma swój przebieg zewnętrzny, który łączy kolejne punkty akupunkturowe oraz przebieg wewnętrzny, oddziałuje na narządy wewnętrzne. Cały zabieg polega więc na tym, by po dokładnym ustaleniu przyczyny dolegliwości, wybrać właściwe punkty i odblokować te miejsca, poprzez które przepływ energii jest utrudniony.

Technika ta polega na nakłuwaniu ciała srebrnymi lub złotymi igłami w odpowiednich punktach, odpowiadających za największą aktywność narządów wewnętrznych. Punkty te zlokalizowane są wzdłuż tzw. meridianów (linii energetycznych).

Nakłucia wykonuje się jednorazowymi, sterylnymi igłami do zabiegów akupunktury. Są one specjalnie polerowane, wykonane najczęściej ze stali chirurgicznej (są również srebrne i złote). Muszą posiadać atest, który jest gwarancją sterylności, ale i bezpieczeństwa – dzięki specjalnej budowie ostrza nie kaleczą skóry i wykazują dużą odporność na złamania. Specjalne wykonanie i grubość igieł sprawiają, że zabiegi nie wykraczają poza ból spowodowany ukłuciem, czasem są nawet bezbolesne. Po wbiciu igły lekarz może pozostawić ją na określony czas w konkretnym punkcie lub manipulować nią w celu osiągnięcia pożądanych efektów. W czasie jednego zabiegu wykorzystuje się od kilku do kilkudziesięciu igieł.

Korzyści wynikające z akupunktury

Zaletą akupunktury jest przede wszystkim to, że pomaga leczyć wiele dolegliwości takich jak: ból głowy, bóle reumatyczne, astma, nadciśnienie, bezsenność, bezpłodność. Może być stosowana przy porodach czy operacjach na otwartym sercu. Metoda ta przynosi dobre samopoczucie i odprężenie psychiczne. Ma działanie przeciwbólowe i lecznicze, poprawia krążenie w naczyniach włosowatych, a także pobudza organizm do usuwania wolnych rodników. Może być stosowana także przy leczeniu nerwic i depresji oraz przy zwalczaniu nałogu palenia.

Wskazania do akupunktury

Główne wskazania do stosowania akupunktury to:
Drogi oddechowe:
• zapalenie zatok bocznych nosa
• zapalenie nosa
• zapalenie migdałków podniebiennych
• choroba Meniere'a
• choroba przeziębienie
• zapalenie oskrzeli
• dychawica oskrzelowa

Choroby oczu:
• zapalenie spojówek
• zaćma bez powikłań
• jaskra
• zanik nerwy wzrokowego

Choroby jamy ustnej:
• zapalenie dziąseł
• parodontoza
• ostre i przewlekłe zapalenie gardła
• bóle poekstrakcyjne zębów

Choroby układu krążenia:
• choroba wieńcowa
• choroba nadciśnieniowa

Choroby żołądka i jelit:
• skurcze przełyku i wpustu
• ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka
• nadkwaśny nieżyt żołądka
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
• biegunka bakteryjna
• zaparcia
• niedrożność porażenna jelit
• stan po wirusowym zapaleniu wątroby

Choroby neurologiczne i ortopedyczne:
• bóle głowy, migrena
• neuralgia nerwu trójdzielnego
• porażenie obwodowe nerwu twarzowego (do trzech miesięcy od początku trwania choroby)
• niedowłady po udarach mózgu
• neuropatie obwodowe
• neurologiczne zaburzenia czynności pęcherza moczowego
• moczenie nocne
• neuralgia międzyżebrowa
• kręcz karku
• łokieć tenisisty
• zespół bolesnego barku
• rwa kulszowa
• reumatoidalne zapalenie stawów
• kurcz pisarski

Położnictwo i ginekologia:
• nieregularne krwawienia miesięczne
• bolesne miesiączki, zespól napięcia przedmiesiączkowgo
• endometrioza - leczenie wspomagające
• objawy zespołu klimakterycznego, osteoporoza,
• przewlekłe stany zapalne narządu rodnego (PID)
• zespól klimakteryczny
• przedłużający się poród
• wymioty ciężarnych
• brak pokarmu po porodzie
• obniżenie narządu rodnego
• wspomagająco w porodzie przedwczesnym

Urologia:
• przerost gruczołu krokowego (początkowa faza)
• nietrzymanie moczu (początkowa faza)
• przewlekłe stany zapalne pęcherza i nerek
• kamica nerkowa

Zaburzenia czynnościowe:
• układu sercowo-naczyniowego (choroba nadciśnieniowa I i II stopnia, skurcz naczyniowy)
• nerwice wegetatywne z zaburzeniami czynnościowymi
• nerwice histeryczne
• napadowe bóle głowy pochodzenia naczyniowego

Medycyna sportowa:
• urazy sportowe (naderwanie mięśni i ścięgien, nadwichnięcia stawów, dystorsje)
• trema przedstartowa

Przeciwwskazania do akupunktury

• nowotwory
• zaburzenia układu krwiotwórczego
• ciąża
• ostre choroby zakaźne
• przewlekłe choroby zakaźne w ostrym stadium
• ostra niewyrównana niewydolność serca, płuc i innych narządów wewnętrznych
• zwłóknienie płuc z lekką tendencją do krwawienia
• zawał mięśnia sercowego
• aktywny reumatyzm
• zakrzepy żylne i zatory w ostrym okresie
• stres fizyczny
• odmrożenie i procesy zapalne muszli ucha
• wrodzone wady rozwojowe OUN
• wysoka gorączka
• otwarte rany
• choroby skóry

Przed zabiegiem akupunktury

Pacjent przychodzi do lekarza po lekkim posiłku. To znaczy, że nie może być na czczo, być głodny, ale też i przejedzony. Nie może spożywać alkoholu w dniu zabiegu. Nie powinien być też nie wyspany lub przemęczony. Cięższe prace powinny być przełożone na inny dzień. Przed zabiegiem nie powinien spożywać pokarmów barwiących język.

Jak przebiega zabieg akupunktury?

Na początku lekarz wypytuje o dolegliwości, zbiera wywiad. Następnie przeprowadza badanie lekarskie, jeśli uzna to za konieczne. Potem następuje właściwe badanie według tradycyjnej medycyny chińskiej, to jest badanie tętna i oglądanie języka.

Po postawieniu diagnozy zgodnej z tradycyjną medycyna chińską a zupełnie różnej od diagnozy według medycyny zachodniej, lekarz dobiera punkty i wbija w nie igły. Zwykle wybiera się od 1 do 20, przeciętnie 10 punktów.

Pacjent kładzie się na plecach, brzuchu lub siada.
Używa się specjalnych igieł. Igły te są lite. Nie maja wewnątrz kanału. Zakończone są ostro, ale w ten sposób by rozsuwać lub przebijać a nie ciąć tkanki. Wykonane są z nierdzewnego, sprężystego stopu. Samo przebicie skóry zwykle nie jest nieprzyjemne. Chwilę po tym pacjent odczuwa ból lub dyskomfort w postaci rozpierania, mrowienia, prądu lub tępego bólu, czasami nic nie czuje.

Punkty akupunkturowe znajdują się w różnych miejscach na całym ciele. Jeśli dolegliwość dotyczy ograniczonego miejsca np. głowy, to nie znaczy, że igły będą wbijane tylko w głowę. Lekarz dobierze punkty nie tylko ze względu na lokalizację choroby ale przede wszystkim na podstawie diagnozy według tradycyjnej medycyny chińskiej.

Igły pozostają w ciele przeciętnie 15 minut. Ich usunięcie zwykle nie jest bolesne. Przy kolejnym zabiegu lekarz ponownie zbiera wywiad, bada tętno i ogląda język, weryfikuje diagnozę
i dobiera punkty.

Czas i przebieg rekonwalescencji po akupunkturze

Skuteczność akupunktury zależy od ilości zabiegów – sugeruje się iż powinno wykonać sie serię zabiegów czyli około 15 wykonywanych codziennie.

Efekty akupunktury

Akupunktura największe korzyści przynosi we wstępnej fazie choroby, kiedy zaburzenia mają charakter czynnościowy, a więc na etapie braku zmian organicznych (fizycznych) w narządach. Niektóre schorzenia można wyleczyć całkowicie, w innych znacznie ograniczyć dolegliwości. Czasem lekarz wybiera leczenie skojarzone – łączy akupunkturę z leczeniem farmakologicznym czy też fizjoterapią.

Możliwe powikłania - akupunktury

Przy prawidłowo wykonanej akupunkturze istotne powikłania praktycznie nie występują. Do możliwych powikłań należą:

• wylewy podskórne (siniaki), jest to zwykle niegroźne powikłanie,
• wylewy wchłaniają się po kilku - kilkunastu dniach
• zawroty głowy, ustępują chwilę po zabiegu
• niewielki ból lub dyskomfort w miejscu w które była wkłuta igła, zwykle ustępuje po kilku - kilkudziesięciu minutach, rzadko kilku dniach
• zasłabnięcia, występują bardzo rzadko, zwykle związane są z nieprawidłowym przygotowaniem pacjenta do zabiegu (np. pacjent na czczo), bólem, nieprawidłową kwalifikacja do akupunktury,
• bardzo rzadko: odma lub nakłucie jamy otrzewnej, związane jest z brakiem kwalifikacji osoby wykonującej zabieg

Polecane zabiegi dodatkowe – akupunktury

Czasem lekarz wybiera leczenie skojarzone – łączy akupunkturę z leczeniem farmakologicznym czy też fizjoterapią.

Akupunktura w ramach NFZ

Niektóre placówki medyczne mają podpisane umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług wspomagających procesy lecznicze. NFZ może sfinansować 10 następujących po sobie zabiegów.