Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią

Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią - charakterystyka

Jaskra jest to choroba związana z nieprawidłowym, zbyt wysokim ciśnieniem w gałce ocznej. Nie leczona prowadzi do zmian neurodegeneracyjnych nerwu wzrokowego i skutkuje pogarszaniem zdolności widzenia, aż do całkowitej jego utraty. Nie każdą jaskrę trzeba od razu leczyć chirurgicznie. Istnieje wiele mniej inwazyjnych metod leczniczych, które pozwalają z powodzeniem kontrolować ciśnienie w gałce ocznej i to one powinny być wykorzystane w pierwszej kolejności. Dopiero kiedy metody leczenia farmakologicznego zawiodą, należy zastanowić się nad zabiegiem operacyjnym. Jeśli poza nadciśnieniem w oku pacjent cierpi również z powodu zmętnienia układu optycznego oka leczenie polega na operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. W przeszłości w takich sytuacjach rozdzielano zabieg leczniczy na dwa etapy, w pierwszej kolejności wykonując operację przeciwjaskrową, a dopiero po upływie około miesiąca kolejny zabieg leczenia zaćmy. Takie postępowanie niepotrzebnie narażało chorego na dwukrotną ingerencję chirurgiczną, związane z tym zagrożenie rozwoju powikłań oraz wydłużenie czasu nieprawidłowego widzenia przez zmętniałą soczewkę. Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią pozwala na ograniczenie czasu leczenia i daje szansę uniknięcia dwukrotnego wykonywania zabiegu operacyjnego. Z tego względu w chwili obecnej dla większości chirurgów oraz pacjentów preferowanym wyborem leczenia jest operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią.

Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią - korzyści

Korzyści jakie udaje się osiągnąć poprzez przeprowadzenie operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią są wielorakie. Z punktu widzenia osoby operowanej najważniejszą korzyścią z operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest przywrócenie prawidłowej przezierności układu optycznego oka dzięki usunięciu zmętniałej soczewki. Wszczepienie sztucznego implantu odpowiadającego za załamywanie promieni świetlnych pozwala na lepsze ogniskowanie obrazu i ograniczenie wady refrakcji po zabiegu. Ważnym dla pacjentów aspektem operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią.jest możliwość uniknięcia powtórnego wykonywania zabiegu operacyjnego. Wiąże się to ze skróceniem okresu czasu w którym odbiór obrazu pozostaje zaburzony (w przypadku przeprowadzania leczenia zaćmy i jaskry metodą operacji etapowych, w pierwszej kolejności wykonywano procedurę polegającą na obniżaniu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, a dopiero po upływie miesiąca dalsze leczenie zmętniałej soczewki). Jednoczesna operacja zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią pozwala również na ograniczenie ryzyka i powikłań związanych z leczeniem chirurgicznym rozłożonym w czasie na kolejne etapy. Poza przywróceniem prawidłowej ostrości wzroku po usunięciu zmętniałej soczewki, operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią skutecznie obniża ciśnienie w gałce ocznej. Chociaż wynikające z tego korzyści często nie są wyraźnie zauważalne dla pacjentów (jaskra przez długi czas przebiega niespostrzeżona przez chorych), to jednak zbyt wysokie ciśnie w gałce ocznej nieuchronnie prowadzi postępujących, niekorzystnych zmian degeneracyjnych w gałce ocznej i nerwu wzrokowego, którym operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią w większości przypadków skutecznie zapobiega.

Wskazania do wykonania zabiegu

Wskazaniem do wykonania operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią stanowi większość przypadków, kiedy poza zmętnieniem układu optycznego oka obserwuje się u pacjentów zaawansowane zmiany (między innymi neuropatię nerwu wzrokowego) związane z zablokowaniem konta przesączania i podwyższony ciśnieniem w gałce ocznej. Nie każdy przypadek współwystępowania zaćmy oraz jaskry stanowi o konieczności przeprowadzenia operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. Metoda inwazyjnego leczenia jaskry powinna być zarezerwowana dla pacjentów u których nie udaje się obniżyć ciśnienia w gałce ocznej pomimo stosowania intensywnego leczenia farmakologicznego lub kiedy leczenie wymaga podawania dwóch lub więcej rodzajów leków na jaskrę. Jednoczesna operacja zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią wskazana jest również dla tych chorych, u których maksymalne tolerowane dawki leków są nieskuteczne, gdy pojawiają się objawy niepożądane i pacjenci nie tolerują leczenia, a także w przypadkach , kiedy współpraca między lekarzem, a chorym jest utrudniona i nie udaje się wyegzekwować właściwego przestrzegania zaleceń i regularnego stosowania leków. Wykonanie operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomiąze wskazane jest również w sytuacji, kiedy ze względu na stopień zaawansowania zmian w układzie optycznym zasadne jest osiągnięcie niskiego ciśnienia docelowego w gałce ocznej. U większości pacjentów po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią zmniejsza się zapotrzebowanie na leki obniżające ciśnienie w gałce ocznej, a u niektórych mogą one zostać odstawione bez ryzyka nawrotu choroby.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Przeciwwskazaniem do operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej dobrze kontrolowane poprzez stosowanie leczenia farmakologicznego. W takich sytuacjach zaleca się wykonanie zabiegu izolowanego polegającego na usunięciu nieprzeziernej soczewki. Dodatkową zaletą takiego postępowania jest częste ustępowanie nadciśnienia w gałce ocznej po operacji zaćmy lub poprawa jego kontroli przy wyłącznym użyciu środków farmakologicznych takich jak inhibitory anhydrazy węglanowej, selektywnych agonistów receptorów alfa-2 i prostaglandyn. Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią nie powinna być również wykonywana u pacjentów w złym stanie ogólnym, schorowanych, po przebytym świeżo zawale serca lub udarze mózgu. Przeciwwskazaniem do operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest także brak akceptacji przez pacjenta takiego sposobu leczenia.

Przed zabiegiem

Bardzo ważne jest, aby przed operacją jednoczesną zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią zostało przeprowadzone dokładne badanie okulistyczne, a także stanu ogólnego pacjenta. Lekarz powinien sprawdzić stan spojówki i wykluczyć istnieje zapalenia. Jeśli istnieje taka potrzeba przed operacją jednoczesną zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią powinny zostać zaaplikowane leki steroidowe w postaci kropel oftalmologicznych o działaniu miejscowym. Przed operacją jednoczesną zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią sprawdza się również stan i reaktywność źrenicy, a jeśli jej wrażliwość na leki o działaniu rozszerzającym jest nieznaczna, pacjent powinien zostać poinformowany o dodatkowym ryzyku związanym z zabiegiem. Niewystarczająca reaktywność źrenicy wiąże się z prawdopodobieństwem zaistnienia potrzeby mechanicznego rozciągnięcia źrenicy podczas operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią lub wykonania zabiegu na tęczówce. Takie postępowanie wiąże się z ryzykiem zmiany kształtu źrenicy, który u pacjentów o jasnych tęczówkach daje często widoczne rezultaty i może stanowić wyraźny defekt kosmetyczny. Pacjenci powinni również zostać poinformowani jeszcze przed wykonaniem operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią, iż okres pooperacyjny będzie wymagał częstszych kontroli u okulisty niż ma to miejsce w przypadku zabiegów wykonywanych wyłącznie w celu obniżenia ciśnienia wewnątrz gałki ocznej lub tylko skierowanych na leczenie zaćmy.

Rodzaj znieczulenia

Preferowanym sposobem znieczulenia do operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest znieczulenie pozagałkowe lub okołogałkowe. Tylko w nielicznych przypadkach (w leczeniu przeciwjaskrowym u dzieci, pacjentów wyjątkowo niespokojnych, pobudzonych i niewspółpracujących z personelem medycznym) istnieje wskazanie do przeprowadzania operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią w znieczuleniu ogólnym.

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

Jak przebiega zabieg?

Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią wykonywana jest w warunkach sali operacyjnej. Pacjent odpowiednio znieczulony zostaje ułożony na stole chirurgicznym. Włosy pacjenta zostają przykryte jałowym czepkiem, a usta oraz nos przykryte jednorazową maseczką. Okolice gałki ocznej dezynfekuje się. Następnie przy pomocy specjalnych rozwórek zabezpiecza się powieki przed mruganiem i przykrywaniem powierzchni oka. Skierowane bezpośrednio na twarz pacjenta światło z lamp sali operacyjnej może wywoływać nieprzyjemne wrażenia i przyczyniać się do łzawienia, jednak sama operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest bezbolesna, a nad kontrolą doznań bólowych przez cały okres zabiegu czuwa anestezjolog. Okulista wykonuje nacięcie spojówki oraz twardówki celem wprowadzenia narzędzi do przeprowadzenia operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. Jądro soczewki zostaje podzielone na cztery kwadranty, które rozbija się przy pomocy fakoemulsyfikacji, a następnie aspiruje opróżniając przestrzeń do wprowadzenia implantu. Aby umożliwić wprowadzenie soczewki twardej nacięcie w oku musi być nieco szersze niż ma to miejsce w przypadku stosowania implantów zwijalnych. Sama trabekulektomia przebiega właściwie identycznie jak podczas izolowanej operacji przeciwjaskrowej. Po wszczepieniu soczewki twardej stanowiącej implant wewnątrzgałkowy, chirurg wycina fragment beleczkowania celem poprawy filtracji płynu z komory przedniej oka. Po zakończeniu operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią zaszywa się ranę w gałce ocznej. W tym celu wykorzystuje się nici wchłanialne lub nylonowe. W drugim przypadku konieczna jest ich usunięcie kilka miesięcy po zabiegu.

Czas i przebieg rekonwalescencji

Czas rekonwalescencji po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest dłuższy niż dla typowych zabiegów leczących wyłącznie zaćmę lub tylko jaskrę. Wymaga również intensywniejszego leczenia i częstszych kontroli lekarskich. W czasie pierwszych dwóch tygodni po zabiegu badanie okulistyczne powtarza się nawet czterokrotnie. Po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią lekarz kontroluje ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, stan komory przedniej i wytworzonego w trakcie leczenia chirurgicznego pęcherzyka filtracyjnego. Jest ważne, aby wielkość pęcherzyka filtracyjnego odpowiadała ciśnieniu w oku, a w przypadku rozbieżności należy rozpocząć diagnostykę w kierunku przecieku. W przebiegu leczenia po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią powinno się dążyć do utrzymania ciśnienia w gałce ocznej w zakresie wartości fizjologicznych. Lepsze dla układu optycznego jest nieco zbyt wysokie ciśnienie, niż jego nadmierne obniżenie. Pacjenci powinni zostać uświadomieni przez lekarza o możliwych zagrożeniach i późnych powikłaniach operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią, a także wiedzieć jakie objawy powinny wzbudzać niepokój i kiedy poszukiwać pomocy specjalisty.

Efekty po zabiegu

U większości pacjentów dzięki operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią udaje się skutecznie obniżyć ciśnienie w gałce ocznej, dzięki czemu możliwe jest zredukowanie dawek leków, a nawet ich całkowite odstawienie. Poza tym pacjenci odzyskują zdolność prawidłowego odbioru obrazu poprzez pozbycie się nieprzeziernego elementu układu optycznego oka. Odpowiednio dobrana moc skupiająca soczewki po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią powinna zapewniać dobry odbiór obrazu najbardziej odpowiedni dla potrzeb pacjenta.

Zalecenia po zabiegu

Bardzo ważne jest, aby po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią pacjent zgłaszał się na regularne wizyty okulistyczne celem kontroli stanu gałki ocznej. Jest to istotne, aby nie przeoczyć niepokojących zmian i nie dopuścić do rozwoju powikłań. Zwłaszcza, iż podwyższone ciśnienie w gałce ocznej przez długi czas może nie wiązać się z żadnymi charakterystycznymi objawami, przez co łatwo je przeoczyć. Konieczne jest stosowanie leków podawanych miejscowo do worka spojówkowego o działaniu przeciwzapalnym. Kuracja steroidami po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią trawa zazwyczaj od trzech do nawet czterech miesięcy, a o zaprzestaniu jej stosowania zawsze powinien decydować lekarz. W pierwszym tygodniu po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią leczenie powinno być najbardziej intensywne. Miejscowe stosowanie steroidów powtarza się w pierwszym tygodniu nawet co dwie godziny w ciągu dnia. Pierwsze siedem dni po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią to również czas kiedy prewencja przeciwbakteryjna wymaga podawania do worka spojówkowego i na powierzchnię oka kropel z antybiotykami.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Efekty operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią są trwałe pod warunkiem prawidłowo przeprowadzonego zabiegu i braku powikłań. Czasem konieczne może być powtórzenie zabiegu, jeśli dojdzie do ponownego zablokowania kąta przesączania i wzrostu ciśnienia w gałce ocznej. Po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią konieczne jest kontrolowanie stanu gałki ocznej i ciśnienia wewnątrzgałkowego, aby nie przeoczyć niepokojących zmian.

Porozmawiaj z pacjentami na temat Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań od typowych zabiegów zaćmy lub jaskry. Części z nich można uniknąć pod warunkiem ścisłego stosowania się pacjenta do zaleceń lekarza w okresie okołooperacyjnym oraz po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. Leczenie farmakologiczne poprzez stosowanie steroidów w postaci kropli oftalmologicznych należy kontynuować do trzech- czterech miesięcy po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. Istnieje potrzeba, aby leczenie kontynuować nawet po ustąpieniu widocznego stanu zapalnego, a o zaprzestaniu terapii zawsze decyduje lekarz. Ma to znaczenie dla uniknięcia powikłań po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią, gdyż przeważnie powikłania związane z osadem zapalnym na soczewce wewnątrzgałkowej rozwijają się około trzeciego miesiąca po usunięciu zaćmy z równoczasową tabekulektomią, nawet jeśli wcześniej odczyn zapalny nie był obserwowany. Najważniejszy dla uniknięcia powikłań po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jest wczesny okres okołozabiegowy. Dlatego konieczne jest, aby pacjent zgłaszał się na wyznaczone przez lekarza wizyty kontrolne, podczas których przeprowadzane będzie badanie okulistyczne i kontrola stanu gałki ocznej oraz czynności zmysłu wzroku. Jest to ważne, aby w razie wystąpienia niepokojących objawów po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią jak najszybciej zareagować i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Możliwe powikłania po zabiegu

Możliwe powikłania operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią związane są z samą chirurgiczną ingerencją w gałkę oczną. Dotyczą one ryzyka rozwoju infekcji, stanu zapalnego, uszkodzenia naczyń krwionośnych i krwawienie wewnątrzgałkowego. W związku z fakoemulsyfikacją oraz wszczepianiem soczewki twardej istnieje zagrożenie przemieszczenia soczewki, jej zwichnięcia. Trabekulektomia może skutkować nadmiernym spłyceniem komory przedniej oka wynikającym z nadmiernej filtracji po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią. U nielicznych pacjentów operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią wiąże się z ryzykiem powstania tak zwanej „jaskry złoślwej” przy zniesieniu komory przedniej i wysokim ciśnieniu w oku. Przez pewien czas po zabiegu pacjenci mogą skarżyć się na zaburzenia widzenia, takie jak zamglenie i rozmycie konturów przedmiotów lub wydłużony czas poprawy odbioru obrazu (nawet do sześciu miesięcy) po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią.

Polecane zabiegi dodatkowe po zabiegu

Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią u większości pacjentów skutecznie obniża zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej, a usunięcie zmętniałego elementu układu optycznego przywraca prawidłową przezierność i daje możliwość odbioru obrazu. Niektórzy pacjenci mogą jednak wymagać kontynuowania leczenia przez stosowanie środków farmakologicznych. Przeważnie jednak udaje się zmniejszyć ilość leków służących obniżaniu nadciśnienia w gałce ocznej. Po operacji jednoczesnej zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią potrzebna jest też kontrola ostrości widzenia i odpowiednia korekta wady wzroku poprzez dobranie właściwych soczewek kontaktowych lub szkieł korekcyjnych.

Autor: Lek. Anna Kołodziejska

Bibliografia:
Chirurgia Okulistyczna, George L. Spaeth

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią.