Plastyka powiek dolnych - metoda chirurgiczna

Z upływem lat powieki dolne stają się wiotkie. Poniżej powiek pojawiają się przepukliny tłuszczowe. Część tkanki tłuszczowej obniża się, co powoduje powiększenie się doliny łez. Procesy te można spowolnić i częściowo cofnąć podczas operacji plastyki powiek dolnych.

Korzyści wynikające z operacji plastyki powiek dolnych

• zwiększenie napięcia powieki dolnej,
• redukcja przepuklin okolicy powiek dolnych,
• wypełnienie doliny łez (w operacjach powiek dolnych istnieje wiele modyfikacji, w niektórych klinikach wypełnienie doliny łez może odbywać się w trakcie liftingu środkowej części twarzy),
• odmłodzenie wyglądu okolicy oczu i całej twarzy,
• redukcja nadmiaru skóry na powiekach dolnych,
• po plastyce powiek dolnych twarz sprawia wrażenie wypoczętej (jest to odczucie subiektywne, trudne do jednoznacznego zmierzenia).

Wskazania do operacji plastyki powiek dolnych

Podstawowym wskazaniem jest wiotkość powieki dolnej. Niekiedy powieka jest tak wiotka, że odstaje od gałki ocznej. W przypadkach mniej nasilonych można posiłkować się testami wiotkości powiek dolnych.

Jednym z nich jest złapanie w palce powieki dolnej i odciągnięcie jej od gałki ocznej. Przestrzeń pomiędzy gałką oczną a powieką nie powinna być większa niż 6 mm.

Innym testem jest odciągnięcie powieki (jak wyżej) i jej puszczenie. Powieka powinna natychmiast wrócić do swojego pierwotnego położenia, powinien być słyszalny dźwięk „kliknięcia”. Jeżeli „kliknięcie” nie występuje, pacjent musi mrugać, aby powieka wróciła do pierwotnego położenia lub czas ten wynosi powyżej 1 sekundy – świadczy to o wiotkości powieki dolnej.

W kolejnym teście pacjent proszony jest o popatrzenie do góry, powieka dolna powinna podążać do góry. Jeśli powieka jest nieruchoma, może to świadczyć o jej wiotkości.

W innym teście powieka chwytana jest w części przyśrodkowej i pociągana w kierunku bocznym. Jeśli punkt łzowy przemieści się do rąbka rogówki – świadczy to o wiotkości powieki dolnej.

Testy te są pomocne, wykonanie ich nie jest konieczne do zakwalifikowania do operacji. Wiąże się to z dużą różnorodnością technik operacyjnych. Interpretacja testów bywa różna.

Przepukliny tłuszczowe widoczne są jako uwypuklenia powieki dolnej. Mogą one występować na całej powiece (przepukliny: przyśrodkowa, środkowa i boczna). Po lekkim naciśnięciu na gałkę oczną (poprzez powiekę) przepukliny powiększają się.

Pogłębienie doiny łez nie jest typowym wskazaniem do plastyki powiek dolnych, ale można to skorygować w czasie operacji.

Przeciwwskazania do operacji plastyki powiek dolnych

Przeciwwskazaniem są czynne fazy chorób autoimmunologicznych i endokrynologicznych skutkujące dysfunkcją powiek i nagromadzeniem tkanki łącznej w okolicy gałki ocznej.

Należy poinformować lekarza o wykonywanych zabiegach medycyny estetycznej szczególnie o iniekcjach toksyny botulinowej (Botox) w okolicę bocznego kąta oka (kurze łapki), oraz o wypełniaczach (np. wstrzyknięcia kwasu hialuronowego).

Pacjenci z chorobami alergicznymi, szczególnie tymi które objawiają się zapaleniem spojówki i łzawieniem powinni być operowani w okresie, w którym nie są narażeni na alergeny.

Należy poinformować lekarza o chorobach oczu, niektóre ich stadia mogą być przeciwwskazaniem do operacji. Może być potrzebna konsultacja okulisty.

Przeciwwskazaniem są miejscowe zakażenia skóry twarzy i spojówek.

Pacjent zgłaszający się na operację nie powinien być w trakcie lub w krótkim czasie po infekcji układu oddechowego czy opryszczce.

Plastyka powiek dolnych nie jest zabiegiem ratującym życie, i nie należy przeprowadzać jej za wszelką cenę. Jeżeli pacjent posiada dużą ilość innych chorób i małą wydolność fizyczną wówczas ryzyko operacji jest zbyt duże.

Pacjenci posiadający choroby przewlekłe zwiększające ryzyko operacji mogą być zdyskwalifikowani lub poproszeni o wykonanie dodatkowej konsultacji i przygotowania u specjalisty z danej dziedziny.

Przed operacją plastyki powiek dolnych

Przed operacją należy zgłosić się na konsultację z lekarzem, który będzie operował. Dobrze jest przygotować się do konsultacji. Warto spisać na kartce:

• inne choroby – aktualne i przebyte
• przebyte operacje
• zabiegi kosmetyczne i z zakresu medycyny estetycznej wykonywane w danym regionie ciała
  listę przyjmowanych leków (również tych bez recepty) łącznie z dawkowaniem. np. Piramil 2,5mg 1-0-1 (rano i wieczorem po jednej tabletce). Można również dostarczyć opakowania od przyjmowanych leków. Należy tu również wymienić krople do oczu.

W trakcie tej konsultacji pacjent zostaje zbadany i zakwalifikowany do operacji. Zostaje przedstawiony plan i zakres plastyki powiek dolnych. Często pacjent przed lustrem wraz z lekarzem oceniają wiotkość powiek i możliwy zakres korekty. Jeśli jest to konieczne lekarz zleca badania dodatkowe i ewentualne konsultacje. Jest to bardzo dobry czas na zadawanie pytań i zgłaszanie wątpliwości.
Konsultacja z lekarzem wykonującym operację, powinna odbyć się kilka dni do kilku tygodni przed operacją. Odstęp pomiędzy konsultacją i operacją jest korzystny, ponieważ w tym czasie pacjent „na spokojnie” może jeszcze raz wszystko przemyśleć, porozmawiać z rodziną lub znajomymi.

Zgłaszając się na operację:

• pacjent powinien dostarczyć wyniki badań zleconych podczas konsultacji. W niektórych klinikach badania wykonywane na miejscu, po zgłoszeniu się pacjenta do kliniki, jednak wydłuża to czas od przyjścia do zabiegu.
• pomiędzy ostatnim posiłkiem a operacją powinno upłynąć 6 godzin lub więcej. Najczęściej można zjeść lekki posiłek przed wyjściem z domu. Operacja najczęściej przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym, więc czas ten nie musi być restrykcyjnie przestrzegany.
• rano należy zażyć leki przyjmowane na stałe (chyba, że lekarz podczas konsultacji zaleci inaczej)
• należy zgłosić się bez nałożonego kremu lub makijażu na twarzy lub zmyć go po zgłoszeniu się do kliniki
• dobrze jest zgłosić się bez doklejanych rzęs lub należy liczyć się z ich częściowym odklejeniem w czasie operacji.
• 2 tygodnie przed operacją unikać opalania się i solarium

Po przyjściu do kliniki:

• dobrze jest wziąć prysznic,
• zdjąć biżuterię,
• tuż przed operacją dobrze jest skorzystać z toalety.

W dniu zgłoszenia się na operację odbywa się kolejna konsultacja lekarska. W trakcie konsultacji pacjent zostaje zbadany, szczegółowo omawiany jest zabieg. Zaznaczane są asymetrie powiek (asymetrię można skorygować podczas operacji). Wykonywana jest dokumentacja fotograficzna. Jest to bardzo dobry czas na zadawanie pytań. W trakcie tej konsultacji pacjent powinien podpisać zgodę na operację.

Rodzaj znieczulenia do operacji plastyki powiek dolnych

Operacja najczęściej jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym lub w analgosedacji ze nieczuleniem miejscowym.

Znieczulenie miejscowe polega na wstrzyknięciu leku miejscowo znieczulającego (lignokainy) z dodatkiem adrenaliny w powiekę dolną. Lignokaina znosi ból podczas operacji, adrenalina obkurczana naczynia krwionośne przez co ogranicza krwawienie.

Podczas analgosedacji pacjent jest podsypiający, zdezorientowany i z reguły nie pamięta przebiegu operacji. Oddycha samodzielnie. W trakcie trwania znieczulenia nad bezpieczeństwem pacjenta czuwa lekarz anestezjolog i pielęgniarka anestezjologiczna.

Plastyka powiek dolnych może być wykonana również w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym (narkoza). Najczęściej dzieje się to gdy operacja plastyki powiek dolnych wykonywana jest z innymi operacjami wymagającymi znieczulenia ogólnego. Należy zwrócić uwagę, aby wybudzanie ze znieczulenia ogólnego było „łagodne”, ponieważ w przeciwnym razie zwiększa to ryzyko powstania krwiaka w okolicy powiek..

Jak wygląda operacja plastyki powiek dolnych?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Operacja może różnić się na każdym etapie. Nie ma też badań pokazujących, która technika operacyjna daje najlepsze rezultaty. Decydującym aspektem jest doświadczenie chirurga.

Miejsce cięcia
Cięcie może znajdować się na spojówce lub na skórze.

Cięcie na spojówce znajduje się pomiędzy powieką dolną (wewnętrzna strona powieki) a gałką oczną. Zaletą tego cięcia jest to, że blizna pooperayjna jest całkowicie niewidoczna. Wadami są większe ryzyko podrażnienia gałki ocznej i spojówki w przypadku nieprawidłowego gojenia rany, trudniejszy dostęp do przeprowadzenia niektórych etapów operacji.

Cięcie na skórze znajduje się na powiece dolnej bezpośrednio pod rzęsami. Cięcie to znajduje się w bocznej części powieki dolnej. Zaletami są mniejsze ryzyko podrażnienia gałki ocznej i spojówki; łatwiejszy dostęp operacyjny. Wadą – blizna pooperacyjna jest widoczna, (bardzo słabo widoczna i tylko z małej odległości).
Część chirurgów wykonuje dwa cięcia jednocześnie.

Zmniejszenie wiotkości powiek dolnych
Pierwszą z możliwości jest założenie szwu chirurgicznego na więzadło dolne bocznego kąta oka i przyszycie tego więzadła bocznie i ku górze. Jest to najczęściej stosowana metoda.

Inną możliwością jest wycięcie części więzadła dolnego w bocznym kącie oka i zszycie tego więzadła koniec co końca.

Kolejną metodą jest założenie szwu w kształcie litery „v” na powiece dolnej w okolicy bocznego kąta oka. Zaciśnięcie szwu powoduje zbliżenie się ramion „v” i zwiększenie napięcia powieki.

Wycinanie skóry
Chirurdzy są zgodni, że trzeba być ostrożnym w wycinaniu skóry. Jeżeli już jest wycinana to ok 1 – 3 mm. Jeżeli operacja wykonywana jest przez cięcie na spojówce to skóra nie jest usuwana.

Redukcja przepuklin tłuszczowych
W obrębie powieki dolnej mogą powstać 3 przepukliny. Przyśrodkowa (bliżej nosa), środkowa i boczna (bliżej skroni). Mogą one być usuwane na wiele sposobów.

Początkowo wycinano nadmiar tłuszczu – tak jak w przypadku plastyki powiek górnych. Należało lekko nacisnąć na gałkę oczną, tak aby uwidocznić jak największa ilość tłuszczu przepuklinowego. Następnie wyciąć, dbając o hemostazę (tamowanie krwawienia). Metoda ta wciąż ma wielu zwolenników, jednak wydaje się, że jest stosowana coraz rzadziej.

Inną metodą jest przemieszczanie tłuszczu. Jest on przemieszczany ku dołowi, pokrywając kostny brzeg oczodołu. Dzięki temu granica oczodołu jest mniej widoczna, następuje lekkie wypełnienie doliny łez. Tłuszcz przepuklinowy może być przyszyty do okostnej oczodołu, ufiksowany klejem tkankowym lub szwami wychodzącymi na powierzchnie skóry (szwy są usuwane 7 dni po operacji).

Przegroda oczodołowa poniżej powieki dolnej
Jest to pasmo tkani łącznej, za którym znajduje się tłuszcz powodujący przepukliny. Część chirurgów przecina przegrodę oczodołową i zszywa ją pod napięciem.

Tłuszcz podoczodołowy
Obniżenie się tłuszczu podoczodołowego powoduje pogłębienie się doliny łez. Tłuszcz podoczodołowy można przemieścić ku górze i szwami chirurgicznymi połączyć z okostną na brzegu oczodołu. Dzięki temu granica oczodołu i dolina łez są mniej widoczne.

Okostna łuku jarzmowego
Okostna jest to cienka warstwa tkanki łącznej pokrywająca kość. Łuk jarzmowy jest nazwany kością policzkową. Operację można poszerzyć o przecięcie okostnej na dolnym brzegu oczodołu. Następnie odwarstwić część okostnej na łuku jarzmowym, następnie przemieścić do góry i zszyć. Jest to część operacji liftingu środkowej części twarzy.
Na koniec operacji zakładane są szwy na skórę / spojówkę. Dodatkowo na skórę poniżej powieki i po bocznej stronie oka zakładane są pasterki unoszące skórę na czas gojenia (7 – 10 dni)

Czas i przebieg rekonwalescencji po operacji plastyki powiek dolnych

Bezpośrednio po operacji zostaną założone opatrunki. Jeżeli operacja była wykonywana w analgosedacji pacjent może trafić na salę pooperacyjną. Po operacji wykonanej w znieczuleniu miejscowym, może trafić na zwykłą salę. Następnego dnia pacjent ma zmieniany opatrunek. Może bez trudu poruszać się i spożywać posiłki. W razie potrzeby otrzymuje leki przeciwbólowe. W tym dniu pacjent jest wypisywany z kliniki. W niektórych klinikach pacjent jest wypisywany w dniu operacji. W dniu wypisu pacjent otrzymuje zalecenia, instrukcje dotyczące dalszego postępowania, terminy kontroli. Obrzęki i siniaki mijają po 1 – 2 tygodniach. Do pracy można wrócić po kilku dniach. Ostateczny efekt pooperacyjny widoczny jest po 6 miesiącach.

Efekty po plastyce powiek dolnych

• odmłodzenie wyglądu okolicy oczu i całej twarzy,
• zwiększenia napięcia powiek dolnych,
• redukcja przepuklin tłuszczowych poniżej powieki dolnej,
• wypełnienie doliny łez,
• usunięcie nadmiaru skóry na powiekach dolnych (w małym zakresie).

Zalecenia po plastyce powiek dolnych

Zalecenia dawane przez chirurgów różnią się i zależą od zakresu operacji, przebiegu przebiegu, przebiegu okresu pooparacyjnego i doświadczenia operatora. Zaleceń należy przestrzegać i nie wykonywać ich modyfikacji bez kontaktu z kliniką.
Przykładowe zalecenia:

• codziennie przemywać powieki wodą
• stosować chłodne okłady
• szwy usunąć w 5 – 7 dobie
• plasterki usunąć w 7 – 10 dobie
• przed zdjęciem szwów nie nakładać makijażu na powieki
• na skórę powiek nakładać maść arnikową
• oczy można zakrapiać łagodzącymi kroplami np. Sulfacetamid
• do pracy można wrócić po kilku dniach
• obrzęki i siniaki mijają po 1 – 2 tygodniach
• przez 6 tygodni zrezygnować z sauny i solarium
• ostateczny efekt widoczny jest po 6 miesiącach
• w sytuacjach wątpliwych skontaktować się z kliniką

Jak długo utrzymują się efekty po plastyce powiek dolnych?

Czas utrzymywania się efektu zależy od bardzo wielu czynników. Można przyjąć, że efekt ten utrzymuje się przez 10 lat.

Jak uniknąć powikłań po plastyce powiek dolnych?

Całkowite uniknięcie powikłań (u wszystkich pacjentów) nie jest możliwe. Ważne jest, aby w takiej sytuacji lekarz otoczył pacjenta szczególną opieką.

Z punktu widzenia pacjenta, aby uniknąć powikłań należy przestrzegać 2 podstawowych zasad: 1) powiedzieć wszystko na temat swojego zdrowia przed operacją; 2) przestrzegać zaleceń po operacji.

Należy zgłaszać się na wyznaczone kontrole.

Nie wykonywać modyfikacji zaleceń bez kontaktu z kliniką.

Możliwe powikłania - plastyka powiek dolnych

W trakcie każdego zabiegu i operacji powikłania są możliwe. Zdarzają się one rzadko, warto zapytać lekarza przeprowadzającego zabieg, na jakie powikłana jesteśmy narażeni bardziej, a na które mniej.

Możliwe powikłania to: krwotok, krwiak, infekcja miejsca operowanego, opóźnione gojenie rany, blizny przerostowe i bliznowce, pogorszenie funkcji powiek (niedomykalność powiek, wywinięcie powieki), martwica skóry, przebarwienia na skórze, nierówności skóry powiek, zaburzenia odpływu łez, konieczność nabiegu poprawczego.

Należy pamiętać, że nie jest możliwe przewidzenie i wymienienie wszystkich możliwych powikłań.

Polecane zabiegi dodatkowe - - plastyka powiek dolnych

Plastyka powiek górnych
Plastyka czoła i brwi
Lifting środkowej części twarzy

Plastyka powiek dolnych w ramach NFZ

Estetyczna plastyka powiek dolnych, tak jak wszystkie inne operacje i zabiegi estetyczne nie są refundowane przez NFZ.

Autor: dr n. med. Norbert Czapla

Bibliografia:Pearls and Pitfalls in Cosmetic Oculoplastic Surgery; 2008; Editors: Morris E. Hartstein MD, FACS,John B. Holds MD, FACS, Guy G. Massry MD, Aesthetic Plastic Surgery; 2009; Sherrell J. Aston, Douglas S. Steinbrech, Jennifer L. Walden, Essentials of Plastic Surgery, 2014, Jeffrey E. Janis, Grabb and Smith's Plastic Surgery; 2014; Charles HM Thorne, Geoffrey C. Gurtner, Kevin Chung, Arun Gosain, Babak Mehrara, Peter Rubin, Scott L. Spear, Plastic Surgery: Volume 2: Aesthetic Surgery; 2013;Richard J Warren, Peter C. Neligan