Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD)

Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) jest zabiegiem z zakresu chirurgii bariatrycznej uznawanym za operację leczenia otyłości o najwyższej skuteczności zarówno w okresie pooperacyjnym jak i dalszej perspektywie czasu.

Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD)- charakterystyka

Poza największymi możliwościami dotyczącymi redukcji masy ciała po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) spośród innych operacyjnych technik zmniejszania pojemności żołądka lub powierzchni wchłaniania w jelitach ta metoda wiąże się również z najmniejszym odsetkiem pacjentów u których leczenie jest nieskuteczne oraz tych, którzy po początkowej utracie zbędnych kilogramów zaczynają ponownie magazynować tkankę tłuszczową i wracają do masy ciała bliskiej lub nawet przewyższającej tą sprzed leczenia.

Przy tych zaletach nie można jednak zapominać o wadach metody, które decydują o ograniczeniach w jej stosowaniu. Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) polega na wprowadzeniu skomplikowanych modyfikacji fizjologicznych warunków układu pokarmowego. Zmniejszona zostaje objętość żołądka co już samo z siebie wpływa na ograniczenie ilości przyjmowanego przez pacjenta jedzenia i prowadzi do postępującego ubytku masy ciała. Poza tym wprowadza się chirurgiczne przekształcenia kierunku przepływu wstępnie trawionych w żołądku treści co dodatkowo ogranicza wchłanianie składników odżywczych i przyczynia się do powstawania deficytów w ilości przyjmowanych zasobów energetycznych w postaci kalorii.

Podczas zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) dochodzi do poważnych zmian w układzie pokarmowym co nie jest pozbawione wad i niebezpieczeństwa groźnych dla życia powikłań. Stanowi to powód, dla którego zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) nie wykonuje się u wszystkich patologicznie otyłych pacjentów, a jedynie w uzasadnionych przypadkach klinicznych.

Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD)- korzyści

Korzyści uzyskiwane dzięki przeprowadzeniu zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) to przede wszystkim ograniczenie ilości przyjmowanych pokarmów oraz zmniejszenie możliwości wchłaniania składników odżywczych z jelit dzięki silnemu zmodyfikowaniu drogi przesuwu treści pokarmowej w jelitach, a także części enzymów trawiennych, które odpowiadają za emulgację (rozbijanie na drobne cząsteczki) tłuszczów co umożliwia ich strawienie i zaabsorbowanie przez kosmki jelitowe.

Po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) większość pacjentów trwale traci nadmierną ilość tkanki tłuszczowej, a efekty pozostają zazwyczaj trwałe. Największa utrata masy ciała następuje w ciągu pierwszych sześciu miesięcy od zabiegu, ale może trwać o wiele dłużej. Operacja polegająca na zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) przynosi również dodatkowe korzyści w postaci poprawy stanu zdrowia pacjenta. Bardzo często już w pierwszej dobie po zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) można zaobserwować zmniejszenie insulinooporności, a w niektórych przypadkach nawet całkowite ustąpienie cukrzycy typu drugiego. Gospodarka węglowodanowa ulega poprawie, a pacjenci mogą przejść z terapii insulinowej na leczenie doustne. Zdarza się, że możliwe jest całkowite odstawienie leków na cukrzyce. Poprawie ulega również stan zdrowia związany z pozostałymi schorzeniami wynikającymi z otyłości.

Wskazania do wykonania zabiegu

Wskazaniem do operacji bariatrycznej polegającej na zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) jest otyłość olbrzymia z BMI przekraczającym wartość 40 kg/m2 bez dodatkowych obciążeń lub BMI powyżej 35 kg/m2 jeśli wiąże się to z powikłaniami wynikającymi bezpośrednio z otyłości. Wymienia się tutaj między innymi takie schorzenia jak:

• insulinooporność oraz cukrzyca;
• nadciśnienie tętnicze;
• kardiomiopatia przerostowa;
• hipercholesterolemia,
• dyslipidemia, miażdżyca naczyń krwionośnych;
• choroba zwyrodnieniowa stawów;

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Zabieg chirurgiczny polegający na zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) jest operacją najbardziej skuteczną w inwazyjnym leczeniu otyłości, ale i jednocześnie najbardziej niebezpieczną. Zmniejszeniu ulega zarówno objętość żołądka jak i długość jelita cienkiego przez który przechodzi pokarm i w którym odbywa się jego trawienie. Z tego względu przeciwwskazane jest wykonywanie procedury zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) u pacjentów, którzy pomimo otyłości mają niedobory witaminowe, albo innych składników odżywczych.

Bezwzględnie przeciwwskazane jest wykonywanie operacji zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) u chorych z rozpoznaną chorobą nowotworową, z nieswoistym zapaleniem jelit, a także w przypadku innych poważnych schorzeń ogólnych lub niewydolności narządów.

Przeciwwskazane jest wykonywanie zabiegu u pacjentów chorych psychiatrycznie lub z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza jeśli istnieje obawa co do przestrzegania zaleceń lekarskich po przeprowadzeniu interwencji chirurgicznej na układzie pokarmowym.

Niektóre opracowania podają, iż zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) powinna stanowić operację zarezerwowaną do leczenia pacjentów ze skrajną otyłością przewyższającą wartości indeksu masy ciała (BMI) powyżej 50 kg/m2 i odradzają podejmowania się przeprowadzania tego zabiegu u chorych z mniejszym stopniem nadmiaru zbędnych kilogramów.

Przed zabiegiem

Przed zakwalifikowaniem pacjenta do zabiegu operacyjnego leczenia otyłości metodą zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) należy podjąć próbę redukcji masy ciała mniej inwazyjnymi sposobami. Chory powinien pozostawać pod kontrolą dietetyka oraz psychologa. Dopiero po wielokrotnych próbach zmiany sposobu odżywiania, trybu życia i pewnych nawyków codziennego funkcjonowania, można rozważyć zasadność zastosowania leczenia chirurgicznego.

Jeśli podjęto decyzję o leczeniu metodą operacyjną zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) pacjent powinien mieć wykonany cały panel badań, aby potwierdzić, że jego stan zdrowia umożliwia przeprowadzenie tak znaczniej ingerencji w anatomię układu pokarmowego.

Przyjęcie na oddział następuję najczęściej na dobę przed operacją zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). Personel medyczny przeprowadza niezbędne badania dodatkowe i ordynuje właściwe leczenie lub modyfikuje sposób przyjmowania leków zażywanych przez chorego przewlekle. Odstawia się doustne leki przeciwcukrzycowe, które zostają zastąpione insulinoterapią dożylną co pozwala lepiej kontrolować stężenia cukru we krwi podczas operacji.

Do zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) należy pozostać na czczo. Ilość spożywanych pokarmów należy ograniczyć już na dobę przed operacją. Do zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) żołądek powinien pozostawać całkowicie opróżniony. Celem uniknięcia zdarzeń zatorowo-zakrzepowych przed zabiegiem podaje się pacjentowi heparynę. Zaleca się również obwiązanie podudzi ciasnym bandażem lub założeniem specjalnych pończoch, co poprawia powrót krwi żylnej z kończyn dolnych i zmniejsza ryzyko powikłań.

Przed operacją zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) pacjent otrzymuje również dawkę profilaktyczną antybiotyku. należy być na czczo. Zaleca się, aby ostatni posiłek został zjedzony w porze kolacji na dzień przed zabiegiem.

Rodzaj znieczulenia

Operacja zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) wymaga wprowadzenia pacjenta w stan znieczulenia ogólnego z intubacją dotchawiczą. Zmianę kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) wykonuje się w śnie anestezjologicznym niezależnie od sposobu wykonania (zabieg na otwartym brzuchu lub metodą laparoskopową).

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

Jak przebiega zabieg?

Po przetransportowaniu na salę operacyjną pacjent zostają ułożony na stole i poddany znieczuleniu ogólnemu. Po zapadnięciu w sen i zwiotczeniu mięśni, anestezjolog intubuje chorego celem zabezpieczenia oddechu na czas potrzebny do wykonana operacji. Okolica zostaje oczyszczona przy użyciu środków dezynfekujących, a pozostałe części ciała przykryte jałowymi serwetami. Dalszy etap zależy od sposobu przeprowadzania operacji. Jeśli wykonywana jest ona techniką otwartą, chirurg nacina podłużnie skórze brzucha w linii środkowej ciała. Ymiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) wykonywana metodą laparoskopową wymaga kilku niewielkich (ok. 1 cm) nacięć przez które będą wprowadzane do jamy brzusznej narzędzia. Kiedy już chirurdzy dostaną się do wnętrza jamy brzusznej, mogą przystąpić do działania.

Operacja zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) polega na pionowym przeszyciu żołądka (co zmniejsza jego objętość o mniej więcej 2/3 wartości początkowej) oddzieleniu pętli początkowej jelita (dwunastnicy) z pozostawieniem jednego z jej końców zamkniętych na głucho. W odpowiednio dobranej przy dla danego pacjenta odległości jelita cienkiego od jego ujścia do okrężnicy wykonuje się kolejne cięcie. Tak powstały koniec części dalszej jelita łączy się z pozostałym fragmentem odźwiernika. W naturalnych warunkach jest to miejsce w którym treść pokarmowa z żołądka przesuwana jest dalej do dwunastnicy. Tam miesza się z sokami trawiennymi- żółcią i rozpoczyna się proces najsilniejszego rozbijania składników odżywczych na cząsteczki możliwe do wchłonięcia w kosmkach jelitowych. Warunki te zostają zmienione.

Po wykonaniu zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) pokarm z żołądka trafia od razu do końcowych pętli jelita cienkiego, a enzymy trawienne z dwunastnicy przepływają swobodnie przez niemal całą długość pętli jelitowych i dopiero na około metr (dystans dobierany indywidualnie w zależności od m.in. stopnia otyłości pacjenta) przed ujściem do okrężnicy ta część układu pokarmowego zespalana jest z jelitem którym płynie treść z żołądka. Dopiero na tym odcinku możliwe jest przeprowadzenie niektórych procesów trawiennych- na przykład rozbijania cząsteczek tłuszczu na niewielkie i możliwe do wchłonięcia cząsteczki. W ten sposób zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD)wpływa na znaczne ograniczenie ilości trawionych i przyjmowanych przez organizm składników odżywczych, a więc spada pobór kalorii.

Po zakończeniu operacji na żołądku i jelitach sprawdza się doraźnie szczelność połączeń po czym chirurdzy zamykają jamę brzuszną, a powłoki ciała są zaszywane. Rany zabezpiecza się odpowiednim opatrunkiem, a pacjenta transportuje na salę wybudzeniową.

Czas i przebieg rekonwalescencji

W przypadku wykonania zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) metodą otwartego brzucha, czyli tradycyjnym cięciem chirurgicznym wzdłuż linii ciała czas konieczny do pozostania w szpitalu po zakończeniu zabiegu wynosi około 4-5 dni. Natomiast przeprowadzenie operacji zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) techniką laparoskopową pozwala skrócić czas wczesnej rekonwalescencji do 2-3 dni.

Nie oznacza to jednak, że zaraz po opuszczeniu szpitala pacjent jest już w pełni zdrowy i może powrócić do starych nawyków żywieniowych. Po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) konieczne jest, aby pozostawać na czczo do czasu, aż lekarze upewnią się o szczelności zespoleń wykonanych na drogach pokarmowych. Sprawdza się to poprzez wykonanie zdjęcia RTG po wypiciu środka kontrastowego. Jeśli wszystko jest tak jak być powinno, pacjent może zacząć przyjmować płyny. Na początku czystą wodę, następnie powoli włącza się zmiksowane na papkę pokarmy stałe. Posiłki nie powinny być duże pod względem objętości, za to mogą być przyjmowane stosunkowo często (ok. pięciu do sześciu w ciągu doby). W dalszej kolejności, w przypadku braku objawów i dolegliwości niepożądanych ze strony układu pokarmowego można rozpocząć stopniowe włączanie pokarmów o konsystencji stałej. Powinno to jednak odbywać się powoli i przez przyjmowanie niewielkich objętości.

Czas, jaki jest potrzebny żołądkowi i jelitom na pełną regenerację i przystosowanie się do nowych, zmienionych warunków pracy wynosi około czterech do sześciu tygodniu w zależności czy zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) wykonywana była metodą laparoskopową, czy klasyczną.

Efekty po zabiegu

Efekty zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) dotyczące zmniejszenia insulonooporności zauważalne są już wkrótce po wykonaniu zakończeniu operacji. Na pozostałe rezultaty zazwyczaj trzeba poczekać do kilku tygodni, aż stopniowy spadek masy ciała zacznie być zauważalny. Dzięki zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) pacjentom udaje się stracić nawet do osiemdziesięciu procent swojej początkowej masy ciała. Daje to spektakularne efekty trudne do osiągnięcia nieoperacyjnymi metodami. Największy spadek kilogramów odbywa się w pierwszym półroczu od zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). W tym okresie pacjenci tracą nawet do połowy początkowej masy ciała. Znaczny spadek masy ciała obserwuje się do dwóch lat od zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). Później tempo chudnięcia nieco zwalnia, ale może trwać nadal. Z punktu widzenia lekarzy ważnym rezultatem zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) jest poprawa stanu zdrowia organizmu, często całkowite wyleczenie z chorób i zaburzeń metabolicznych.

Zalecenia po zabiegu

Po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) pacjenci powinni pozostawać na czczo, aż do czasu potwierdzenia szczelności wszystkich wykonanych w drogach pokarmowych połączeń. Poza tym ważne jest, aby chorzy jak najwcześniej starali się wstawać z łóżka i poruszać kończynami co zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowych.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Trwałość efektów po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) jest najlepsza spośród wszystkich operacyjnych metod leczenia otyłości. Tylko u nielicznych pacjentów po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) nie udaje się osiągnąć zadowalającej utraty masy ciała lub powrócić do wagi sprzed leczenia.

Porozmawiaj z pacjentami na temat Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD)

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Celem uniknięcia powikłań zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) należy bezwzględnie stosować się do poleceń personelu medycznego. Do momentu sprawdzenia szczelności szwów i zespoleń w jamie brzusznej nie wolno przyjmować żadnych doustnych substancji. Dopiero po uzyskaniu zgody lekarza można zacząć pić i jeść. Aby uniknąć powikłań zakrzepowych po operacji należy dążyć do jak najwcześniejszego uruchomienia po zabiegu zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). Pacjenci powinni starać się korzystać z toalety lub przynajmniej poruszać w obrębie pokoju. Poleca się również korzystanie z pończoch przeciwdziałających zaburzeniom powrotu żylnego w kończynach dolnych.

Istotna jest również właściwa higiena i pielęgnacja rany pooperacyjnej. Opatrunki należy zmieniać na czyste, a ranę oczyszczać wskazanymi przez lekarza preparatami. Po ok. 10 dniach należy zgłosić się do poradni na ściągnięcie szwów. Następnie konieczne jest regularne pojawianie się na wizytach kontrolnych.. Ze względu na zaburzenia trawienia oraz wchłaniania składników pokarmowych w jelicie cienkim dla uniknięcia niedoborów witaminowych należy je suplementować. Dotyczy to zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K) a także witamin z grupy B (głównie wit. B12) oraz mikro i makroelementów w tym przede wszystkim żelaza i wapnia.

Możliwe powikłania po zabiegu

W czasie operacji zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) może dojść do krwotoku w wyniku przecięcia naczyń krwionośnych, perforacji żołądka, albo uszkodzenia nerwu błędnego. Częściej jednak zdarzają się powikłania pooperacyjne w postaci nieszczelności zespoleń, albo rozejścia się szwów. Niestosowanie się pacjentów do instrukcji lekarzy dodatkowo zwiększa częstość powikłań występujących po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). Dodatkowo spośród możliwych niepożądanych zdarzeń po operacji zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) należy wymienić zaburzenia powrotu żylnego w kończynach dolnych i tworzenie zakrzepów (a w najgorszym wypadku nawet zatoru tętnic, jeśli zakrzep z kończyn dolnych przedostanie się do większych naczyń) oraz niedobory składników pokarmowych i awitaminozy, co jest szczególnie częstym powikłaniem, niemalże wpisanym w konsekwencje leczenia otyłości poprzez zmianę kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD). W dalszej kolejności nieprawidłowa pielęgnacja rany na brzuchu po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) może skutkować utrudnieniem gojenia, zakażeniem lub wytworzeniem dużej, szpecącej blizny.

Polecane zabiegi dodatkowe po zabiegu

W przypadku wielu pacjentów po operacji zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) obserwuje się znaczną utratę kilogramów, a po kilku latach, a czasem nawet miesiącach udaje się uzyskać ubytek nawet 80% początkowej masy ciała. Powłoki organizmu, zwłaszcza w miejsca o najwyższym wyjściowym nagromadzeniu komórek magazynujących tłuszcz mogą nie nadążać z obkurczaniem i pomniejszaniem swoich rozmiarów. W efekcie w różnych miejscach ciała po zmianie kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD) mogą tworzyć się nieestetyczne fałdy opadającej i zwiotczałej skóry. Zaleca się wtedy przeprowadzenie operacji polegającej na ich usunięciu, co w znacznym stopniu poprawia efekt końcowy pod względem kosmetyczny i przyczynia się do zwiększenia zadowolenia pacjenta z leczenia otyłości metodą zmiany kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD).

Autor:
Lek. Anna Kołodziejska

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Zmiana kierunku i długości pasażu jelitowego (BPD).