Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią (stripping)

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią (stripping)- charakterystyka

Jako żylaki kończyn dolnych określa się patologiczne, trwałe poszerzenie naczyń żylnych w obrębie nóg. Żylaki to nie tylko defekt estetyczny – związane z nimi mogą być również różnego rodzaju dolegliwości, takie jak bóle kończyn dolnych, ale i zwiększone ryzyko groźnej dla życia zakrzepicy żył głębokich. Żylaki kończyn dolnych są dolegliwością wbrew pozorom częstą – według statystyk posiadać je może nawet połowa populacji.

Czynników zaangażowanych w powstawanie żylaków kończyn dolnych wyróżnia się bardzo wiele. Jako jeden z głównych wymienia się obciążenia rodzinne – jeżeli bowiem któryś z rodziców pacjenta posiada żylaki, to taki pacjent znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka tego, że i u niego dojdzie do nieprawidłowego poszerzenia się naczyń żylnych. Jako inne czynniki, które biorą udział w powstawaniu żylaków kończyn dolnych, wymienić można:

• częste stanie (związane chociażby z wykonywaniem obowiązków zawodowych właśnie w tej pozycji),
• otyłość,
• palenie tytoniu,
• siedzący tryb życia i brak ruchu.

Większe ryzyko żylaków kończyn dolnych występuje u kobiet – to właśnie pacjentki częściej borykają się z tą dolegliwością. Związane jest to m.in. z tym, że odnotowuje się wpływ estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) na powstawanie żylaków, dodatkowo jednym z czynników ryzyka problemu jest ciąża (żylaki mają tendencję do pojawiania się zwłaszcza u tych kobiet, które rodziły dzieci wielokrotnie).

Części z powyższych czynników (np. palenia tytoniu czy nadmiernej masy ciała) można unikać, obecności innych, takich jak wrodzone predyspozycje do poszerzeń naczyń żylnych, zlikwidować się z kolei nie da – efektem bywa to, że żylaki kończyn i tak mogą się pojawić u pacjenta. Wstępne postępowanie u takich chorych obejmuje leczenie zachowawcze. Na początku należy zaznaczyć, że takie leczenie nie pozwala usunąć już powstałych żylaków – ma ono na celu łagodzenie związanych z obecnością żylaków dolegliwości, a także zmniejszać ryzyko pojawiania się kolejnych żylaków.

Leczenie zachowawcze żylaków kończyn dolnych bazuje na zmianach stylu życia, stosowaniu pończoch uciskowych oraz na farmakoterapii. W przypadku pierwszego z wymienionych pacjenci powinni:
-zwiększyć stopień swojej aktywności ruchowej,
-unikać stania oraz siedzenia przez dłuższy czas,
-w przypadku odpoczywania starać się utrzymywać kończyny dolne uniesione.

Pończochy uciskowe występują w różnych rozmiarach, cechują się one również zmiennym stopniem wywieranego ucisku. Dobierane one powinny być indywidualnie. W przypadku farmakoterapii zastosowanie znajdują środki doustne, jak i miejscowe (np. w postaci maści), zawierające takie substancje, jak np. diosmina, wyciągi z kasztanowca czy rutozyd.

Zdarzyć się może, że postępowanie zachowawcze okaże się nieskuteczne i u pacjentów dochodzić będzie do pogłębiania się żylaków. Dochodzić może również do pojawiania się znaczniejszych dolegliwości z nimi związanych, takich jak przebarwienia skórne czy silne dolegliwości bólowe. W takich sytuacjach pacjentom może być zaproponowane leczenie zabiegowe żylaków kończyn dolnych – jedną z dostępnych możliwości jest operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią.

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią (stripping)- korzyści

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią to zabieg, podczas którego usuwane są zmienione chorobowo naczynia. Co prawda operacja związana jest z dokonaniem pewnej ingerencji w obrębie ciała, jednak jest ona takiego stopnia, że powrót do domu możliwy jest nawet tego samego dnia (jeżeli zachodzi konieczność pozostania w szpitalu, to pacjent opuszcza placówkę zwykle nie później niż jedną dobę po zabiegu).

Nacięcia, przez które usuwane są patologiczne żyły, są niewielkich rozmiarów – dzięki temu po operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią uzyskiwany jest dobry efekt kosmetyczny.

Inną korzyścią strippingu żylaków z parvektomią jest to, że pacjent nie czuje bólu podczas przeprowadzania zabiegu – operowany znajduje się bowiem pod wpływem znieczulenia.

Wskazania do wykonania zabiegu

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią wskazana jest przede wszystkim u tych pacjentów, u których nie udaje się opanować postępu choroby przy pomocy leczenia zachowawczego. Innymi wskazaniami do zabiegu są:

• występowanie znacznych dolegliwości związanych z żylakami (np. silnych bólów kończyn dolnych),
• nawracające stany zapalne naczyń żylnych kończyn dolnych,
• występowanie krwawień z poszerzonych naczyń żylnych,
• żylaki, które wywierają znaczny, negatywny efekt estetyczny na wygląd kończyny dolnej,
• żylaki nawrotowe,
• pojawienie się, na skutek niewydolności żylnej, owrzodzeń w obrębie kończyn dolnych.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią nie może być przeprowadzona u każdego pacjenta z żylakami. Główne przeciwwskazania do zabiegu obejmują:
-niedokrwienie kończyn dolnych,
-istnienie u chorego zaburzeń krzepnięcia krwi,
-obrzęk chłonny kończyn dolnych.

Jeszcze do niedawna uważano, że operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest przeciwwskazana u pacjentów, u których żyły układu głębokiego w obrębie nóg są niewydolne. Obecnie, w związku z przeprowadzonymi badaniami, wymieniony problem nie stanowi już przeciwwskazania do zabiegu – jeżeli tylko pacjent posiada w jakimś stopniu drożne żyły wspomnianego układu, to stripping żylaków kończyn dolnych z parvektomią może mu przynieść szereg korzyści.

Leczenia operacyjnego żylaków kończyn dolnych nie można również przeprowadzać u tych pacjentek, które spodziewają się dziecka. Zabiegi należy odroczyć do czasu rozwiązania, w czasie ciąży może być za to stosowane leczenie zachowawcze żylaków kończyn dolnych.

Przed zabiegiem

Podstawową rolę przed operacją usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią odgrywa wizyta konsultacyjna. Zazwyczaj odbywa się ona w gabinecie chirurga naczyniowego. Jej celem jest przeprowadzenie wywiadu lekarskiego – na tej podstawie można ocenić, czy rzeczywiście istnieją wskazania do operacyjnego leczenia żylaków (np. występowanie dolegliwości związanych z ich obecnością). Pacjenci kwalifikowani do zabiegu są pytani również o zażywane przez nich leki. Poinformowanie lekarza o wszystkich zażywanych preparatach jest istotne dlatego, że może zaistnieć konieczność odstawienia części z nich przed operacją (taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku stosowania leków zmniejszających krzepliwość krwi).

Innym elementem konsultacji przed operacją usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest wykonanie badania USG Doppler naczyń żylnych. Dzięki niemu możliwe jest m.in. dokładne ocenienie stopnia poszerzenia danego żylaka. Badanie to jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne.

Pacjenci, którzy zostaną zakwalifikowani do strippingu żylaków z parvektomią, otrzymują instrukcje co do postępowania przed zabiegiem. Kończyny powinny zostać wydepilowane (najlepiej dokonać tego kilka dni przed terminem zabiegu). Dobę przed operacją oraz w dniu planowanego jej przeprowadzenia pacjenci nie powinni aplikować na skórę nóg jakichkolwiek kosmetyków. Jeżeli lekarz zalecił pacjentowi odstawienie jakichś leków, to należy postępować zgodnie z otrzymanymi zaleceniami.

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią przeprowadzana jest w znieczuleniu, z tego względu pacjenci przybywający do szpitala powinni być na czczo.

Wybierając ubranie, w którym pacjent pojawi się w placówce leczniczej, powinien on kierować się wygodą. Po zabiegu kończyny dolne mogą być wyjątkowo drażliwe, dlatego też opuszczać szpital najlepiej jest w luźnej, przewiewnej odzieży.

Rodzaj znieczulenia

Dzięki temu, że w trakcie operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią stosowane jest znieczulenie, pacjenci przebywający zabieg nie odczuwają podczas niego dolegliwości bólowych. W zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz od jego preferencji, w porozumieniu z lekarzem, zastosowane mogą być różne rodzaje znieczulenia, najczęściej operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym.

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

Jak przebiega zabieg?

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią rozpoczyna się od wprowadzenia pacjenta w stan znieczulenia. W momencie, kiedy pewnym staje się, że pacjent nie będzie odczuwał bólu, możliwe jest przystąpienie do rozpoczęcia zabiegu. Pierwsze kroki obejmują wykonanie dwóch nacięć w obrębie kończyny dolnej. W przypadku strippingu żylaków z parvektomią nacięcia zlokalizowane są w obrębie dołu podkolanowego oraz w okolicy kostki bocznej. Uzyskiwany dzięki temu jest dostęp do żyły odstrzałkowej. Łacińska nazwa tej struktury to vena parva i właśnie od niej pochodzi słowo „parvektomia”. Jest to jednak tylko część źródła tej nazwy – parvektomia dokładnie oznacza bowiem usunięcie żyły odstrzałkowej.

Przez wykonane w obrębie kończyny dolnej nacięcie w dole podkolanowym wprowadzany jest do wnętrza żyły odstrzałkowej przypominający cewnik przyrząd, który fachowo nazywany jest stripperem. W momencie, kiedy stripper zostanie przeciągnięty przez całą długość poszerzonego żylakowato naczynia, jest on do niej przymocowywany. Kolejnym elementem operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest mechaniczne usunięcie strippera razem z żylakiem.

Po usunięciu żyły chirurg zaopatruje wykonane wcześniej nacięcia. W zależności od ich wielkości, w tym celu zakładane są szwy lub też na rany naklejane są specjalne plastry (tzw. strippy).

Łączny czas zabiegu (liczony od momentu wprowadzania pacjenta w stan znieczulenia) nie przekracza zazwyczaj sześćdziesięciu minut. Czas trwania procedury może być dłuższy w przypadku, gdy stripping żylaków z parvektomią zostanie rozszerzony o przeprowadzenie dodatkowych procedur (np. miniflebektomii).

Czas i przebieg rekonwalescencji

Co prawda operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest zabiegiem inwazyjnym, jednak nie na tyle, aby zawsze wymagane było pozostawanie po niej w szpitalu. Część pacjentów może wrócić do domu nawet tego samego dnia. U innych operowanych może zachodzić konieczność hospitalizacji, jednak trwa ona krótko – zwykle czas pozostawania w szpitalu nie przekracza 24 godzin.

Chodzić po strippingu żylaków z parvektomią można, a nawet trzeba. Sprawność chorych po operacji może być w niewielkim stopniu zmniejszona, dodatkowo zalecany jest wysiłek niewielkiego stopnia (np. zwykłe przechadzanie się po domu czy spacerowanie wolnym tempem). Z wymienionych względów pacjenci po operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią otrzymują zwolnienie lekarskie. Czas jego trwania jest zmienny i ustalany na podstawie stanu zdrowia danego pacjenta, najczęściej wystarczające jest jednak odpoczywanie w domu przez 2 do 4 tygodni.

Efekty po zabiegu

Do operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią kwalifikowani są ci pacjenci, u których istnieje żylakowate poszerzenie żyły odstrzałkowej. Efektem zabiegu jest usunięcie żylaka, wobec czego po operacji naczynia tego po prostu nie ma. Dzięki likwidacji patologicznego naczynia poprawie z pewnością ulega wygląd kończyn dolnych operowanego pacjenta. Innym spodziewanym efektem jest doprowadzenie do ustąpienia, wcześniej obecnych, dolegliwości związanych z żylakami, takich jak np. bóle nóg czy ich obrzęki.

Zalecenia po zabiegu

Po operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią pacjenci przez kilka dni mogą doświadczać nieznacznych dolegliwości bólowych. W celu ich opanowania zalecone może im zostać stosowanie leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty, np. paracetamolu czy ibuprofenu.

Aby przyspieszyć okres rekonwalescencji i jednocześnie zmniejszyć ryzyko pojawiania się kolejnych żylaków kończyn dolnych, pacjentom po strippingu żylaków z parvektomią zaleca się stosowanie rajstop uciskowych (lub po prostu bandażowanie nóg przez jakiś czas). Noszenie rajstop uciskowych zalecane jest na różny czas – u jednych pacjentów wystarczające będzie ich stosowanie przez 4 tygodnie, u innych produkt przyniesie korzyści wtedy, gdy będzie użytkowany przez kilka miesięcy. Dokładnych zaleceń w tym zakresie udziela lekarz operujący chorego.

Jednym z najbardziej istotnych zaleceń po operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest to, aby pacjent po zabiegu nie unikał aktywności ruchowej. Umiarkowany wysiłek nie tylko przyspiesza tempo regeneracji po operacji, ale i zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań (takich jak np. zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych). Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że pacjent nie powinien się zbytnio forsować – udział w maratonie prędzej przyniesie szkody niż korzyści, natomiast spokojne, powolne spacery są już jak najbardziej wskazane.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Sam efekt operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią, czyli likwidacja poszerzonej żylakowato żyły odstrzałkowej, utrzymuje się stale – usunięta żyła nie może przecież odrosnąć. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że u pacjenta nie pojawią się już nigdy inne żylaki – żadna z zabiegowych metod leczenia żylaków kończyn dolnych nie cechuje się 100% skutecznością. Wynika to z tego, że zabiegi likwidują same żylaki, nie wpływają one natomiast na przyczyny ich powstawania.

Jeżeli więc pacjent chciałby jak najdłużej funkcjonować bez żylaków kończyn dolnych, to powinien on unikać czynników zwiększających ryzyko ich pojawienia się. Chorym można zalecić zwiększenie częstości podejmowania aktywności fizycznej czy też unikanie palenia papierosów.

Porozmawiaj z pacjentami na temat Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią (stripping)

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Niektórych powikłań, takich jak krwiaki, uniknąć się zwyczajnie nie da, w przypadku innych odpowiednie zachowania pacjentów sprawiają, że ryzyko ich pojawienia się drastycznie maleje. Tak jest np. w przypadku zakażeń ran pooperacyjnych. Dzięki regularnemu odkażaniu ran oraz zmianom opatrunków możliwość rozwoju infekcji jest znacznie zmniejszona.

Aby uniknąć obrzęków oraz przyspieszyć tempo regeneracji, pacjenci nie powinni pozostawać przez dłuższy czas w bezruchu.

Najprostszym sposobem na uniknięcie powikłań po operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest po prostu przestrzeganie otrzymanych od lekarza zaleceń dotyczących okresu pozabiegowego.

Możliwe powikłania po zabiegu

Najczęstszym możliwym powikłaniem strippingu żylaków kończyn dolnych z parvektomią jest pojawianie się krwiaka w miejscu poddawanym zabiegowi. Jest to jednak stan przemijający – krwiaki ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni.

Innymi możliwymi powikłaniami operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią są zaburzenia przepływu chłonki w układzie limfatycznym (których skutkiem mogą być obrzęki) oraz zakażenia ran pooperacyjnych.

W trakcie zabiegu może dojść do uszkodzeń elementów układu nerwowego, czego przejawem mogą być zaburzenia czucia skórnego w obrębie kończyn dolnych, a także występowanie poczucia drętwienia czy nerwobólów.

Jako najgroźniejsze, ale jednocześnie najrzadsze komplikacje strippingu żylaków z parvektomią, wymieniane są zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych oraz zatorowość płucna.

Polecane zabiegi dodatkowe po zabiegu

Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią może być poszerzona o wykonanie miniflebektomii i podwiązanie części naczyń żylnych kończyny dolnej. W przypadku pierwszej z wymienionych, polega ona mechanicznym usuwaniu drobnych żylaków przy pomocy haczyków (odbywa się to po wcześniejszym wykonaniu nad nimi drobnych, kilkumilimetrowych nacięć). Podwiązywanie naczyń żylnych może być z kolei wskazane u tych chorych, u których naczynia przeszywające kończyny dolnej są niewydolne.

Autor: lek. Tomasz Nęcki

Bibliografia:
Wesley K Lew et al., "Varicose Vein Surgery Treatment & Managment";, J. Fibak, "Chirurgia. Repetytorium", wyd. PZWL, Warszawa 2010; W. Noszczyk (red.), "Chirurgia", wyd. PZWL, Warszawa 2005; G. Piazza, "Varicose Veins", Circulation, Aug 12, 2014, vol. 130, Issue 7

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych z parvektomią (stripping)