Usunięcie guzów tkanek miękkich

Usunięcie guzów tkanek miękkich- charakterystyka

Usunięcie guzów tkanek miękkich jest to zabieg bezpieczny, często wykonywany, mający na celu wycięcie patologicznego tworu o niewielkich wymiarach z tkanek miękkich z zachowaniem odpowiedniego marginesu zdrowych tkanek.
Tkanki miękkie są to tkanki nie nabłonkowe inne niż kość, chrząstka, układ krwiotwórczy i limfatyczny, mózg i opony mózgowe.
Guzy tkanek miękkich są klasyfikowane na podstawie tkanek, z których pochodzą. Dzielimy je na guzy łagodne oraz złośliwe. Jeśli chodzi o nowotwory złośliwe tkanek miękkich stanowią one 1% wszystkich nowotworów złośliwych u osób dorosłych, natomiast u osób poniżej 15 roku życia, stanowią aż 15 % wszystkich nowotworów. Najczęściej występują w obrębie kończyn, z jednakową częstością u obu płci. Bardzo często po usunięciu złośliwego guza tkanek miękkich, następuje wznowa miejscowa z towarzyszącym rozsiewem uogólnionym. Bardzo istotny jest w przypadku guzów złośliwych tkanek miękkich stopień złośliwości histologicznej.
Najczęstszym nowotworem łagodnym tkanek miękkich jest tłuszczak, zbudowany z tkanki tłuszczowej otoczonej torebką łącznotkankową. Jest to miękki w dotyku, bezbolesny twór, przesuwalny w stosunku do otaczających tkanek. Tłuszczaki występują w każdym miejscu, gdzie znajduje się tkanka tłuszczowa – najczęściej na karku, tułowiu, pośladkach ramionach i przedramionach. Typowe tłuszczaki rosną wolno, mają okrągły bądź wydłużony kształt, a skóra nad nimi nie jest zmieniona zapalnie. Najczęściej występują miedzy 40-60 rokiem życia. Zazwyczaj do ustalenia rozpoznania nie są potrzebne badania dodatkowe, jednak w wątpliwych przypadkach należy je wykonać.
Jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych tkanek miękkich jest tłuszczakomięsak (liposarcoma), nowotwór wywodzący się z adipocytów. Wyróżnia się kilka podtypów histopatologicznych o odmiennej złośliwości i przebiegu klinicznym. Występuje raczej w głębokich tkankach miękkich, najczęściej w obrębie proksymalnych odcinkach kończyn, w obrębie pośladków , w obrębie przestrzeni zaotrzewnowej.

Usunięcie guzów tkanek miękkich- korzyści

Można wymienić kilka korzyści wynikających z usunięcia guza tkanek miękkich. W przypadku , gdy twór patologiczny budzi niepokój onkologiczny , usunięcie go staje się metodą leczenia . Po drugie w przypadku , gdy obecności guza w obrębie tkanek miękkich towarzyszyły dolegliwości bólowe oraz ograniczenia ruchowe, jego usunięcie powinno dolegliwości te wyeliminować. Kolejną korzyścią jest odzyskanie samoakceptacji pacjenta w przypadku, gdy guz występował w widocznym miejscu, powodując znaczny defekt kosmetyczny.

Wskazania do wykonania zabiegu

Do wskazań do usunięcia guza tkanek miękkich zaliczamy:

• obecność pojedynczego, guza tkanek miękkich o niedużych rozmiarach
• obecność guza w obrębie tkanek miękkich budzącego niepokój onkologiczny
• obecność guza w obrębie tkanek miękkich wywołującego dolegliwości bólowe
• obecność guza tkanek miękkich powodującego ograniczenia ruchowe pacjenta
• obecność guza tkanek miękkich w widocznym miejscu, powodującego defekt kosmetyczny
• obecność guza tkanek miękkich nietypowo umiejscowionego
• infekcja w obrębie guza tkanek miękkich
• szybkie tempo wzrostu guza

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Do przeciwwskazań do usunięcia guza tkanek miękkich zaliczamy:

• zły stan ogólny pacjenta
• ciężkie zaburzenia krzepnięcia

Przed zabiegiem

Usunięcie guzów tkanek miękkich jest zabiegiem, przed wykonaniem, którego lekarz przeprowadzi wywiad oraz badanie przedmiotowe pacjenta ze zwróceniem szczególnej uwagi na okolicę w której znajduje się guz. W trakcie wywiadu lekarz zbierze informacje o stanie zdrowia chorego, o chorobach przewlekłych, przyjmowanych lekach, przebytych operacjach. Bardzo wnikliwie będzie pytał też o guz zlokalizowany w tkankach miękkich m.in. o czas w jakim urósł do aktualnych rozmiarów, o występowanie dolegliwości bólowych nim spowodowanych oraz o dyskomfort spowodowany obecnością tworu patologicznego w organizmie. Następnie lekarz dokładnie obejrzy guz oraz jego otoczenie, bardzo ważnym jest czy nie towarzyszy mu stan zapalny, czy skóra nad guzem nie jest zmieniona, czy przesuwa się on względem tkanek, czy struktura jest jednorodna, czy jest twardy czy miękki, czy jest dobrze odgraniczony od otoczenia. Po obejrzeniu i palpacyjnym zbadaniu guza, lekarz przeprowadzi dalsze etapy ogólnego badania przedmiotowego. Przed zabiegiem w przypadkach wątpliwych oraz budzących niepokój onkologiczny lekarz może zlecić dodatkowe badania m.in. badania krwi- o tym jakie to mają być badania decyduje lekarz w zależności od stanu zdrowia chorego . Najczęściej są to :

• morfologia krwi ze zwróceniem szczególnej uwagi na liczbę płytek krwi
• jonogram
• czas krwawienia
• PT (czas protrombinowy)
• INR
• APTT (czas kaolinowo-kefalinowy)
• grupa krwi

---

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

---

Czasem konieczne jest też wykonanie badań obrazowych w celu dokładnej oceny struktury oraz lokalizacji guza tkanek miękkich. Do tych badań zaliczamy:

• badanie ultrasonograficzne tkanek miękkich - w przypadku tego badania nie trzeba w żaden sposób się do niego przygotowywać. Badanie to jest bezbolesne, można je wykonać u wszystkich pacjentów bez względu na wiek oraz można je powtarzać w krótkich odstępach czasu. Na podstawie tego badania można odróżnić guzy lite od zbiorników płynowych. Można określić też wielkość zmian, ich strukturę czy unaczynienie. Łatwość obrazowania większości tkanek miękkich sprawiają, że ultrasonografia jest podstawowym badaniem stosowanym w diagnostyce nowotworów.
• tomografię komputerową - tomografia komputerowa umożliwia ocenę praktycznie wszystkich części ciała. Polega ona na wykonaniu wielu prześwietleń wskazanego obszaru, następnie na analizie zgromadzonych danych przez komputer i przedstawieniu ich w postaci przekrojów (zwykle co 5–10 mm). Wadą tego badania jest narażenie osoby badanej na działanie promieniowania w dość dużych dawkach, jednak jeśli tomografia komputerowa nie jest powtarzana bardzo często, nie zagraża to zdrowiu.
• rezonans magnetyczny - obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego jest badaniem nieinwazyjnym, bezpiecznym umożliwiającym uzyskanie bardzo dokładnego, wyraźnego i szczegółowego obrazu przeróżnych części ciała ludzkiego. W obrazowaniu tym wykorzystywane jest występujące w przyrodzie zjawisko jądrowego rezonansu magnetycznego. W badaniu tym można uzyskać obrazy przekrojów ciała do pewnego stopnia porównywalne z obrazami tomografii komputerowej. Technologia MR umożliwia niezwykle dokładne odwzorowanie struktury tkankowej badanego narządu lub tkanki pacjenta. Pacjenci poddani temu badaniu nie zostają narażeni na oddziaływanie promieniowania jonizującego. Dlatego też, gdy istnieje taka konieczność kobiety ciężarne mogą korzystać z tego badania. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego stosowane jest, gdy niewystarczająca okaże się tradycyjna metoda radiologiczna (badania RTG lub TK) i jest konieczność przeprowadzenia diagnostyki uzupełniającej. Istnieje kilka przeciwwskazań do przeprowadzenia badania: jednym z nich jest wszczepiony rozrusznik serca u pacjenta oraz obecność metalowych ciał obcych w ciele chorego
• biopsja - kolejnym krokiem do uzyskania rozpoznania nowotworu może być biopsja. Wskazaniem do wykonania biopsji przedoperacyjnej jest obecność guza o średnicy powyżej 5 cm, o znacznej dynamice wzrostu, w przypadku zmian położonych podpowięziowo oraz w każdym przypadku gdy guz budzi niepokój. Właściwie przeprowadzona biopsja jest decydującym etapem postępowania klinicznego. Wyróżniamy kilka jej rodzajów:
  Biopsja cienkoigłowa (BAC) - jest zabiegiem mało traumatycznym, dobrym badaniem przesiewowym, weryfikującym, czy jest to zmiana łagodna, czy złośliwa. Jest badaniem mającym wiele ograniczeń i nie zawsze pozwala na pełne rozpoznanie. Mimo wszystko jest dość często wykonywana, ze względu na łatwość jej wykonania, stosunkowo niewielki dyskomfort chorego oraz małe ryzyko powikłań. Jest to procedura polegająca na wbiciu igły do podejrzanego guza i zaaspirowaniu komórek guza za pomocą strzykawki. Badanie to można wykonać pod kontrolą ultrasonografii co eliminuje ryzyko wkłucia igły na oślep zwłaszcza gdy guz jest niewielki i trudno wyczuwalny palcami. Jednym z ograniczeń badania cytologicznego jest brak pewności, czy uzyskane komórki właściwe reprezentują komórki decydujące o charakterze guza. Może się zdarzyć, że uzyskano komórki niezłośliwe pochodzące z niewielkiego obszaru otoczonego przez komórki złośliwe. W przypadku uzyskania ujemnego wyniku badania cytologicznego należy zachować ostrożność. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa nie jest badaniem preferowanym w diagnostyce mięsaków tkanek miękkich.
  Biopsja gruboigłowa - jest to procedura wykonywana zazwyczaj pod kontrolą USG, pozwalającą uzyskać materiał do badania histopatologicznego Zabieg rozpoczyna się od dezynfekcji skóry pacjenta, następnie wykonuje się znieczulenie miejscowe. Następnym etapem jest wykonanie niewielkiego nacięcia skóry, ułatwiającego wprowadzenie igły biopsyjnej. Następnie przy pomocy tak zwanego „pistoletu biopsyjnego” pobierany jest wałeczek tkanki z guza. Jest to procedura preferowana w przypadku podejrzenia mięsaka tkanek miękkich.
  Biopsja otwarta - jest to procedura polegająca na bezpośrednim pobraniu wycinka guza za pomocą tnącego narzędzia chirurgicznego.
  Biopsja wycinająca jest to całkowite usunięcie guza wraz z marginesem zdrowych tkanek. Jest możliwa jedynie w przypadku zmian zlokalizowanych nadpowięziowo, o średnicy poniżej 5 centrymetrów. Wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, rzadziej w znieczuleniu miejscowym.

W przypadkach budzących niepokój onkologiczny lekarz może również zlecić badanie immunohistochemiczne tkanki guza, ułatwiające identyfikacje i leczenie nowotworu.
W przypadku podejrzenia guza złośliwego i/lub rozsianego procesu nowotworowego może być konieczne wykonanie innych badań dodatkowy, o których decyduje lekarz indywidualnie, biorąc pod uwagę historię choroby pacjenta. Do badań tych zaliczamy m.in.:

• RTG płuc
• USG jamy brzusznej
• scyntygrafia wątroby
• tomografia komputerowa płuc
• tomografia komputerowa jamy brzusznej
• obrazowanie rezonansem magnetycznym wybranych części ciała

Rodzaj znieczulenia

Zabieg usunięcie guzów tkanek miękkich wykonywany jest najczęściej w znieczuleniu miejscowym.
W przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego w obrębie tkanek miękkich, koniecznym może być przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym. O rodzaju znieczulenia każdorazowo decyduje lekarz biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta.

Jak przebiega zabieg?

Bardzo ważnym jest określenie przebiegu i głębokości nacięcia skóry. Należy wziąć pod uwagę cel zabiegu, umiejscowienie i wielkość zmiany. Bardzo istotny jest też aspekt estetyczny.
Przed wykonaniem cięcia skóry, lekarz ręką niedominującą rozciągnie i ustabilizuje skórę w punkcie początkowym cięcia. Cięcie prowadzone powinno być na stałej głębokości, jednym ruchem ostrza. Jest to bardzo istotne, ponieważ krótkie cięcia mogą doprowadzić do pozostawienia fragmentów tkanek co w konsekwencji może spowodować powstanie martwicy i opóźnienie gojenia rany. W przypadku pojawienia się krwawienia lekarz może uciskać brzegi rany przy użyciu zwiniętego gazika palcami ręki niedominującej, gdy jednocześnie asystent towarzyszący chirurgowi wykonuje ucisk przeciwległego brzegu cięcia. Bardziej obfite krwawienia powstrzymuje się używając do tego kleszczyki hemostatyczne w odstępach 1 cm od brzegu skóry, unika się zakładania podwiązek tuż pod powierzchnią skóry, natomiast używanie diatermii do opanowania krwawienia towarzyszącego nacięciu skóry wymaga doświadczenia oraz powinno być wykonane prądem o najmniejszym natężeniu, ponieważ istnieje ryzyko powstania oparzeń skóry, które goją się powoli.

---

Porozmawiaj z pacjentami na temat Usunięcie guzów tkanek miękkich

---

Zmiany łagodne wycinane są z minimalnym marginesem tkanek, natomiast zmiany złośliwe lub podejrzane wymagają usunięcia z odpowiednim marginesem tkanek.
Cięcie zazwyczaj wykonuje się nieco bocznie od szczytu zmiany, jednak przebieg linii cięcia ustalany jest przez lekarza indywidualnie dla każdego pacjenta. Po odnalezieniu guza w obrębie tkanek miękkich, należy uwolnić go ze wszystkich stron, bez otwierania światła guza, następnie po dokładnym odpreparowaniu tworu patologicznego od otaczających go tkanek lekarz usuwa zmianę. Na każdym etapie zabiegu bardzo ważne jest zapewnienie hemostazy (hemostaza to tamowanie krwawienia, czyli działanie powstrzymujące krwawienie, zapobiegające utracie krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych) najczęściej dzięki użyciu kleszczyków hemostatycznych, diatermii czy też dzięki podwiązaniu krwawiącego naczynia. Po dokładnym sprawdzeniu loży po

Czas i przebieg rekonwalescencji

Po zabiegu usunięcia guza tkanek miękkich przez kilka dni pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe w obrębie rany i jej okolicy. Ze względu na założenie szwów chirurgicznych może mu towarzyszyć też uczucie napięcia. Bardzo często występuje miernie nasilony świąd w okolicy rany, który jest objawem gojenia się rany. Zazwyczaj wycięcie guzów tkanek miękkich nie wymaga hospitalizacji. Jednak zależne to jest od rodzaju guza , jego złośliwości oraz od przebiegu zabiegu.

Efekty po zabiegu

Efektem opisanego, udanego zabiegu jest całkowite usunięcie guza tkanek miękkich, a w konsekwencji zmniejszenie dolegliwości bólowych wywołanych uciskiem guza na sąsiadujący nerw, korekcja defektu kosmetycznego wywołanego obecnością patologicznego tworu w widocznym miejscu, przywrócenie sprawności ruchowej ograniczonej lokalnie przez obecność guza, możliwość przeprowadzenia badania histopatologicznego wyciętego guza , a w konsekwencji wdrożenie bądź modyfikację leczenia.

Zalecenia po zabiegu

Po usunięciu guza tkanek miękkich zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na to czy nie występują objawy infekcji w obrębie rany ( m.in. zaczerwienienie, wzmożone ucieplenie skóry, bolesność, ropna wydzielina, gorączka). Ważnym jest też codzienna zmiana opatrunku oraz dezynfekcja rany . Należy dbać o higienę osobistą, jednak nie wolno dopuścić do nadmiernego namoczenia rany. Pacjent powinien prowadzić oszczędzający tryb życia, a do czasu zagojenia się rany należy ograniczyć uprawianie sportu. Po kilku dniach, zazwyczaj ok 7-10 dni ( liczba dni zależy od umiejscowienia rany, dla ran w obrębie twarzy szwy usuwane są szybciej niż dla innych lokalizacji) od zabiegu pacjent powinien zgłosić się do lekarza w celu oceny rany i ewentualnego usunięcia szwów. Część zaleceń może być dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta w zależności od aktualnego stanu zdrowia oraz od rodzaju guza.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Po zabiegu usunięcia guza tkanek miękkich, guz ten w większości przypadków nie odrasta ponownie. Zależne to jest w głównej mierze od doszczętności wycięcia patologicznego tworu oraz od rodzaju i złośliwości guza.

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Po zabiegu usunięcia guza tkanek miękkich uniknięcie powikłań w dość małym stopniu zależy od chorego. Zależy to w głównej mierze od lokalizacji patologicznego tworu, od struktur anatomicznych z którymi sąsiaduje oraz od umiejętności i doświadczenia lekarza wykonującego zabieg. Jednym z bardzo ważnych czynników mogących pomóc w eliminacji powikłań jest stosowanie się do zaleceń personelu medycznego.

Możliwe powikłania po zabiegu

Do powikłań mogących wystąpić po zabiegu usunięcia guza tkanek miękkich należą:

uszkodzenie istotnych pod względem życiowym struktur znajdujących się w sąsiedztwie patologicznego tworu (nerwów, naczyń krwionośnych, ścięgien)

• krwawienie
• zakażenie tkanek otaczających guz i/lub rany
• bliznowacenie jako następstwo wykonanego nacięcia i założenia szwów
• niepowodzenie dotyczące całkowitego usunięcia guza
• rozejście się rany

Autor: lek.med. Magda Nawceniak-Balczerska

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Usunięcie guzów tkanek miękkich.

Bibliografia:

1.  John L. Pfenninger , Grant C. Fowler, Procedury zabiegowe i diagnostyczne w dermatologii i medycynie estetycznej, wydanie : pierwsze, miejsce wydania: Wrocław, wydawca: Elsevier Urban & Partner, rok wydania: 2012
2. R.M.Kirk , Procedury i techniki stosowane w chirurgii, wydanie: pierwsze, miejsce wydania: Wrocław, wydawca: Edra Urban & Partner, rok wydania: 2011
3. Wenancjusz Domagała, Jerzy Stachura, Patologia znaczy słowo o chorobie, wydanie : drugie, miejsce wydania: Kraków, wydawca: Polska Akademia Umiejętności , rok wydania : 2009
4. Wojciech Noszczyk, Chirurgia Repetytorium, wydanie: pierwsze, miejsce wydania: Warszawa, wydawca: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, rok wydania: 2012