Plastyka blizn

Celem plastyki blizn jest spowodowanie, aby blizna była jak najkorzystniejsza estetycznie. W pojedynczych przypadkach może być wystarczające proste wycięcie i precyzyjne zeszycie.

Plastyka blizn- charakterystyka

Plastyka blizn jest to procedura bezpieczna, w większości wypadków wykonywana bez znieczulenia lub w znieczuleniu miejscowym w zależności od metody. Zabieg ten ma na celu zmniejszyć widoczność szpecących blizn lub blizn patologicznych. Efekt taki można uzyskać stosując różne metody m.in. krioterapię, iniekcję kortykosteroidów, terapię uciskową, laseroterapię oraz chirurgiczne usunięcie zmiany. Wybór metody zależny jest od lokalizacji zmiany, jej rozległości oraz od typu zmiany. Często stosuje się kilka metod w celu intensyfikacji leczenia i zapobieganiu nawrotom.
Blizna jest zmianą zbudowaną z tkanki łącznej włóknistej, tworzącą się w miejscu urazu. Odróżnia się ona od otaczających ją tkanek m.in. kolorem, strukturą, elastycznością oraz wytrzymałością.

Gojenie się ran jest to mechanizm obronny organizmu umożliwiający odtworzenie ciągłości tkanek po wystąpieniu uszkodzenia. W wyniku zranienia większość tkanek zastępowana jest blizną z tkanki łącznej, która jedynie nieznacznie dopasowuje się do otaczających ją tkanek i w niewielkim stopniu pełni funkcję pierwotnych komórek. Zdarzają się sytuacje, gdy na skórze osób predysponowanych powstają zamiast typowych blizn blizny przerosłe, bliznowce inaczej keloidy i/lub blizny szpecące.

Blizny przerosłe charakteryzują się samoograniczającym się rozrostem tkanek pozostających w granicach pierwotnej rany. Zazwyczaj powstają w ciągu kilku tygodni od urazu. Mają tendencje do ustępowania z biegiem czasu, zazwyczaj w ciągu dwóch lat od powstania. W większości przypadków poddają się leczeniu z dość dobrym efektem.

Keloidy natomiast są to łagodne zmiany rozrostowe, cechujące się nadmierną proliferacją kolagenu co w konsekwencji prowadzi do powstania twardych, włóknistych zmian przekraczających granice pierwotnej rany. Mogą powstawać nawet do kilku miesięcy od urazu. Nie mają tendencji do samoistnego ustępowania. Są to zmiany o trwałym charakterze ze skłonnością do powiększania się, któremu mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe. Leczenie jest trudne i zazwyczaj rozłożone w czasie. Czynnikami ryzyka ich powstania są głównie predyspozycje genetyczne. Powstają one dużo częściej u osób z ciemną karnacją. Duże znaczenie w procesie ich powstawania ma napięcie blizny oraz skóry.

Występowanie blizn przerosłych i/lub keloidów szczególnie w miejscu widocznym powoduje dyskomfort u pacjenta. Mimo że stanowią głównie problem natury estetycznej, dodatkowo mogą powodować ból, pieczenie, swędzenie czy też uczucie wzmożonego napięcia powłok ciała.
Plastyka blizny nie wyeliminuje jej całkowicie, jednak może znacznie poprawić jej wygląd. Efekt końcowy w dużej mierze zależny jest od predyspozycji pacjenta do gojenia się ran.

Plastyka blizn- korzyści

Można wymienić kilka korzyści wynikających z plastyki blizny. Po pierwsze i często najważniejsze poprawie ulega wygląd blizny - zmniejszenie jej rozmiarów, wygładzenie jej powierzchni. Po drugie poprawie ulega samoakceptacja pacjenta oraz podniesienie własnej wartości. Kolejną korzyścią wynikającą z plastyki blizny jest eliminacja ewentualnych dolegliwości towarzyszących tj. dolegliwości bólowych w obrębie blizny, świądu czy też uczucia wzmożonego napięcia powłok ciała.

Wskazania do wykonania zabiegu

Do wskazań do zabiegu plastyki blizn należą:

• obecność blizny przerosłej stanowiącej defekt kosmetyczny,
• powstanie bliznowca,
• obecność szpecącej blizny w widocznym miejscu,
• ograniczenie ruchomości w obrębie stawu wywołane obecnością blizny,
• obecność przykurczów lub zniekształceń wywołanych obecnością blizny,
• obecność dolegliwości bólowych spowodowanych obecnością blizny,
• uporczywy świąd wywołany obecnością blizny,
• uczucie wzmożonego napięcia powłok ciała, spowodowane obecnością blizny,
• dyskomfort psychiczny pacjenta spowodowany obecnością szpecącej blizny.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Do przeciwwskazania do plastyki blizn należą:
Przeciwwskazania do krioterapii to m.in.

• nietolerancja zimna
• krioglobulinemia
• choroba Raynauda
• niedoczynność tarczycy
• ostre schorzenia dróg oddechowych
• choroby układu sercowo naczyniowego
• miejscowe zaburzenia ukrwienia

Przeciwwskazania do iniekcji kortykosteroidów to m.in.:

• ciąża lub planowanie ciąży
• obecność aktywnego zakażenia tkanek otaczających bliznę
• nadwrażliwość na lek
• czynne zakażenie bakteryjne, wirusowe lub grzybicze
• czynna gruźlica
• aktywna opryszczka w miejscu poddawanym zabiegowi

Przeciwwskazania do terapii uciskowej to m.in.

• zmiany zarostowe tętnic kończyn dolnych
• brak akceptacji metody leczenia przez pacjenta

Przeciwwskazania do laseroterapii to m.in.

• ciąża i karmienie piersią
• aktywna infekcja bakteryjna , wirusowa lub grzybicza
• nowotwory skóry
• stosowanie antybiotyków, sterydoterapia
• cukrzyca nieuregulowana
• świeża opalenizna
• aktywna opryszczka w miejscu poddawanym zabiegowi
• nadwrażliwość na światło
• bielactwo

Przeciwwskazania do chirurgicznego usunięcia zmiany to m.in.

• zły stan ogólny pacjenta
• ciężkie zaburzenia krzepnięcia
• brak współpracy pacjenta z lekarzem
• obecność aktywnego zakażenia tkanek otaczających bliznę
• czynne zakażenie bakteryjne, wirusowe lub grzybicze

Przed zabiegiem

Przed zabiegiem zostanie przeprowadzone badanie podmiotowe. W trakcie wywiadu lekarz zbierze informacje o stanie zdrowia chorego, o chorobach przewlekłych, przyjmowanych lekach, przebytych operacjach. Bardzo wnikliwie będzie pytał m.in. też o okoliczności powstania obrażenia z powodu którego powstała blizna, o narzędzie raniące, o czas jaki upłynął od zranienia, czy występuje upośledzenie czynności przyległych do blizny tkanek oraz o wcześniejsze tworzenie się blizn patologicznych. Następnie zostanie przeprowadzone badanie przedmiotowe ze zwróceniem szczególnej uwagi na bliznę oraz jej okolicę. Koniecznym może być również wykonanie badań dodatkowych, najczęściej badań krwi pacjenta, w szczególności :

• morfologia krwi z oceną płytek krwi
• grupa krwi
• INR
• APTT

O konieczności wykonania wyżej wymienionych badań oraz o zleceniu innych decyduje lekarz w zależności od stanu zdrowia pacjenta.

Rodzaj znieczulenia

Do plastyki blizn metodą iniekcji kortykosteroidów oraz usunięcia chirurgicznego zmiany zazwyczaj stosuje się znieczulenie miejscowe. Znieczulenie ogólne może okazać się konieczne w przypadku zabiegu operacyjnego bardzo rozległych zmian. Inne metody plastyki blizn nie wymagają zastosowania znieczulenia.

Jak przebiega zabieg?

Istnieje wiele metod wykorzystywanych w celu przeprowadzenia plastyki blizn. Do metod tych zaliczamy m.in.: krioterapię, iniekcje kortykosteroidów, terapię uciskową, laseroterapię oraz chirurgiczne usunięcie zmiany. Ze względu na tendencję do samoistnego zaniku blizn przerosłych, ich leczenie ogranicza się zazwyczaj do terapii uciskowej oraz iniekcji kortykosteroidami.

---

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

---

Krioterapia
Zastosowanie tej metody pozwala na uzyskanie dość dobrych wyników klinicznych . W procedurze tej wykorzystywany jest ciekły azot lub podtlenek azotu. Dużo lepsze efekty uzyskuje się stosując krioterapię na nowo powstałe bliznowce niż na stare. Zabieg polega na 10-15 sekundowym mrożeniu blizny ciekłym azotem osiągającym temperaturę -189 stopni Celcjusza. Wydłużenie czasu może spowodować powstanie trwałych odbarwień w miejscu aplikacji. W przypadku korzystania z podtlenku azotu osiągającego temperaturę -89 stopni Celcjusza czas aplikacji wynosi 30-40 sekund. Zazwyczaj stosuje się zasadę, polegającą na zamrożeniu tkanek na głębokość 1-2 milimetrów przy całkowitym czasie rozmrażania nie przekraczającym 1,5-2 minuty. Podczas każdego kolejnego zabiegu zazwyczaj stosuje się 2-lub 3-krotnie cykl zamrażanie/rozmrażanie. Po zabiegu tym w przeciągu godziny bardzo często dochodzi do powstania obrzęku tkanek.
W zależności od rozległości blizny patologicznej konieczne może być wykonanie 5-8 zabiegów co 6 tygodni, chyba że lekarz zaleci inaczej. Krioterapia może być stosowana w celu zmiękczenia twardych keloidów przed wykonaniem iniekcji steroidów. Powstający obrzęk skóry przyczynia się do równomiernego rozprowadzenia steroidów, zmniejszając ryzyko powstania depozytów w obrębie tkanki podskórnej i zdrowych tkanek. Zastosowanie tej metody przed iniekcją sterydami może przyczynić się do przyspieszenia zaniku bliznowca.

Iniekcje kortykosteroidów
Uznaną metodą leczenia blizn przerostowych i bliznowców jest podawanie iniekcji kortykosterydów do blizny. Najlepsze efekty uzyskuje się w przypadku blizn wczesnych, małych i wąskich, ponieważ wczesne bliznowce są dużo bardziej miękkie niż stare dzięki czemu znacznie lepiej reagują na iniekcje kortykosteroidów w porównaniu do nieaktywnych, startych zmian. Iniekcje sterydów powodują zmniejszenie rozmiarów przerosłych blizn oraz bliznowców poprzez zmniejszenie syntezy kolagenu, osłabienie procesów zapalnych w ranie oraz niedotlenienie tkanek.
Przed wykonaniem zabiegu należy rozważyć zastosowanie krioterapii, aby ułatwić rozprzestrzenianie się leku w obrębie blizny. Najczęściej wybieranym preparatem jest octan triamcynolonu ze względu na czas działania, który wynosi 4-6 tygodni. Iniekcje dość często wykonuje się wykorzystując rozcieńczony preparat. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia poiniekcyjnych odbarwień oraz atrofii tkanki podskórnej. Przed wykonaniem zabiegu zazwyczaj stosowane jest znieczulenie miejscowe w celu zwiększenia komfortu pacjenta. W celu uniknięcia powikłań po podaży steroidów w postaci m.in. zaników skóry, odbarwień, przebarwień, teleangiektazji miejscowych, iniekcje powinny być wykonywane powoli. Niekiedy lekarz w celu łatwiejszego rozprzestrzeniania się sterydu w obrębie tkanek, do roztworu dodatkowo dodaje hialuronidazę. Iniekcje zazwyczaj wykonuje się co 3-6 tygodni, aż do uzyskania poprawy, stwierdzenia nieskuteczności tej metody lub wystąpienia działań niepożądanych w postaci hipopigmentacji, zaników czy tez teleangiektazji. Podawanie preparatu powinno mieć miejsce podczas przechodzenia igły przez zmianę. W trakcie wykonywania iniekcji blizna może ulec zblednięciu. Skuteczność tej metody terapii zależy w głównej mierze od wielkości zmiany.

Terapia uciskowa
Terapia uciskowa zwana presoterapią, jest często niedocenianą lecz skuteczną metodą leczenia blizn przerostowych i bliznowców. Pomimo, iż dokładny mechanizm przewlekłego ucisku nie jest znany, stanowi metodę z wyboru w leczeniu przerostowych blizn oraz keloidów. Stosowanie ucisku może zapobiegać powstawaniu nowych blizn przerosłych oraz może prowadzić do regresji już powstałych zmian. Metoda ta polega na stosowaniu opatrunków uciskowych lub odzieży uciskowej wraz z płatkami silikonowymi co daje lepsze przyleganie do blizny, intensyfikuje efekt ucisku i zabezpiecza delikatny naskórek przed urazami i ścieraniem. Zaleca się noszenie opatrunków lub odzieży uciskowej przez większą część doby przez okres 4-6 miesięcy. Zbyt wczesna rezygnacja z terapii może ponownie prowadzić do przerastania blizny. Jest to metoda najczęściej stosowana w przypadku dużych lub rozległych zmian. Chirurgiczne postępowanie po leczeniu uciskiem wykazuje znacznie lepsze efekty, szczególnie w przypadkach bliznowców płatka małżowiny usznej.

Laseroterapia
Jest to metoda polegająca na wytworzeniu z wykorzystaniem lasera siatki mikrouszkodzeń w obrębie blizny, co powoduje przebudowę tkanek. W efekcie blizna z twardej staje się miękka, staje się jaśniejsza w konsekwencji zaczyna przypominać otaczającą ją tkankę. Jest to zabieg precyzyjny, dzięki czemu pozwala to na prowadzenie skutecznej i bezpiecznej terapii. Impulsy lasera mogą być odczuwane jako pieczenie lub uszczypnięcia. Lasery znajdują zastosowanie w terapii stosunkowo płaskich blizn przerosłych i keloidów. W zależności od lokalizacji i rozległości zmiany liczba koniecznych zabiegów może wahać się od 3 do 6. Przy drobnych, świeżych bliznach na stosunkowo dobrze napiętej skórze satysfakcjonujące efekty można uzyskać już po 3 zabiegach. O ilości i częstości zabiegów decyduje lekarz.

Usunięcie chirurgiczne
Stosowane jest w przypadku, gdy inne metody plastyki blizn zawiodły. Terapia bliznowców opierająca się jedynie na chirurgicznym usunięciu zmiany niesie za sobą dość duży odsetek nawrotów. Niektórzy autorzy proponują wycięcie bliznowca z pozostawieniem obrzeży, co daje zmniejszenie ilości nawrotów. Inni stosują podczas zabiegu usunięcia keloidu mieszanki kortykosteroidu ze środkiem znieczulającym, co daje dużo lepsze efekty niż samo wycięcie zmiany. Istnieje również metoda polegająca na stosowaniu iniekcji steroidów 12 tygodni oraz 6 tygodni przed zabiegiem oraz w dniu zabiegu, do tkanki podskórnej na granicy bliznowca i zdrowych tkanek otaczających. Daje to dość dobry efekt leczniczy szczególnie w przypadku opornych na leczenie bliznowców. O wyborze procedury i techniki operacyjnej decyduje lekarz biorąc pod uwagę rozległość zmiany, umiejscowienie oraz opierając się na swoim doświadczeniu. Najczęściej wykorzystywanymi technikami operacyjnymi są: proste wycięcie blizny i ponowne zszycie brzegów rany, plastyka Z i plastyka W.

Istnieje zasada, mówiąca o delikatnym obchodzeniu się z keloidami, ponieważ wszelkie uszkodzenia tkanek otaczających mogą wywołać wzrost bliznowców. Z tego powodu zaleca się unikanie korzystania z wszelkiego rodzaju narzędzi miażdżących tkanki czy też z narzędzi uszkadzających tkanki w innym mechanizmie.
Po usunięciu zmiany lekarz zamyka ranę stosując zazwyczaj bardzo cienkie, niewchłaniane nici. Czasem też do zamknięcia rany wykorzystywane są różnego rodzaju kleje tkankowe lub stripy (cienkie plastry samoprzylepne w formie wąskich pasków, służące do zamykania niewielkich ran ciętych).

Czas i przebieg rekonwalescencji

Po wykonaniu plastyki blizn przebieg rekonwalescencji zależy od zastosowanej metody. Po usunięciu chirurgicznym zmiany przez kilka dni pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe w obrębie rany i jej okolicy. Często też występuje miernie nasilony świąd w okolicy rany, który jest objawem jej gojenia się. Zazwyczaj usunięcie keloidu w znieczuleniu miejscowym nie wymaga hospitalizacji. Jednak zależne to jest od rozległości bliznowca oraz od przebiegu zabiegu. W przypadku stosowania laseroterapii po zabiegu skóra staje się zaczerwieniona oraz obrzęknięta. Taki stan może utrzymywać się przez kilka dni. Następnie w większości przypadków zaczyna się łuszczyć. Proces regeneracji skóry trwa do ok. 3 tygodni. Po zabiegu krioterapii miejscowej skóra również ulega zaczerwienieniu oraz powstaje obrzęk. Zmiany utrzymują się zazwyczaj kilka godzin. Natomiast w wyniku iniekcji kortykosteroidu blizna może ulec zblednięciu, mogą też występować niewielkie dolegliwości bólowe w miejscu zabiegu.

Efekty po zabiegu

Efektem udanej plastyki blizny jest poprawa wyglądu blizny, zmniejszenie jej rozmiaru, wygładzenie jej powierzchni. W przypadku gdy obecne były dolegliwości towarzyszące tj. dolegliwości bólowe w obrębie blizny, świąd czy też uczucie wzmożonego napięcia powłok ciała oczekiwanym efektem zabiegu jest eliminacja tych dolegliwości.

Zalecenia po zabiegu

Po wykonaniu plastyki blizny wskazana jest ochrona przed promieniami słonecznymi oraz stosowanie kremów z filtrami UV, zaleca się również masowanie blizny po jej zagojeniu, stosowanie opatrunków uciskowych lub odzieży uciskowej, stosowanie żeli silikonowych na bliznę. W przypadku zabiegu operacyjnego zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na to czy nie występują objawy infekcji w obrębie rany (m.in. zaczerwienienie, wzmożone ucieplenie skóry, bolesność, ropna wydzielina, gorączka). Ważnym jest też codzienna zmiana opatrunku oraz dezynfekcja rany. Należy dbać o higienę osobistą, jednak nie wolno dopuścić do nadmiernego namoczenia rany. Pacjent powinien prowadzić oszczędzający tryb życia, a do czasu zagojenia się rany należy ograniczyć uprawianie sportu. Po kilku dniach, zazwyczaj ok 7-10 dni (liczba dni zależy od umiejscowienia rany, dla ran w obrębie twarzy szwy usuwane są szybciej niż dla innych lokalizacji) od zabiegu pacjent powinien zgłosić się do lekarza w celu oceny rany i ewentualnego usunięcia szwów. Część zaleceń może być dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta w zależności od aktualnego stanu zdrowia. Po zabiegu usunięcia chirurgicznego zmiany zaleca się dość częste wizyty kontrolne, co daje możliwość wcześniejszego wychwycenia ewentualnej wznowy i zapewnienia szybkiej interwencji na przykład w formie zastosowania iniekcji kortykosteroidów przy podejrzeniu nawrotu zmiany.

---

Porozmawiaj z pacjentami na temat Plastyka blizn

---

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Jest to zależne od indywidualnych uwarunkowań pacjenta.

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Po plastyce blizn uniknięcie powikłań zależy w głównej mierze od rozległości zmiany, jej lokalizacji oraz od predyspozycji pacjenta do gojenia się ran. Jednym z bardzo ważnych czynników mogących pomóc w eliminacji powikłań jest stosowanie się do zaleceń personelu medycznego.

Możliwe powikłania po zabiegu

Do powikłań mogących wystąpić po plastyce blizn należą:

• dolegliwości bólowe
• krwiak
• przecięcie tkanek przez szwy
• krwawienie
• zakażenie w obrębie rany i tkanek ją otaczających
• bliznowacenie jako następstwo założenia szwów
• rozejście się rany
• niezadowalający efekt kosmetyczny
• nawrót zmiany
• powstanie przebarwień
• zanik skóry i tkanki podskórnej
• teleangiektazje w okolicy zmiany

Autor: lek.med. Magda Nawceniak-Balczerska

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Plastyka blizn.

Bibliografia:
Waldemar Placek, Dermatologia Estetyczna, wydanie : pierwsze, wydawca : Termedia, rok wydania: 2016
John L. Pfenninger , Grant C. Fowler, Procedury zabiegowe i diagnostyczne w dermatologii i medycynie estetycznej, wydanie : pierwsze, miejsce wydania: Wrocław, wydawca: Elsevier Urban & Partner, rok wydania: 2012
R.M.Kirk , Procedury i techniki stosowane w chirurgii, wydanie: pierwsze, miejsce wydania: Wrocław, wydawca: Edra Urban & Partner, rok wydania: 2011
Alex Benson, Dean Boyce, William Dickson, Leczenie ran w praktyce, wydanie: pierwsze, miejsce wydania: Warszawa , wydawca PZWL, rok wydania: 2013