Operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych

Choć żylaki kończyn dolnych są chorobą towarzyszącą człowiekowi od zarania dziejów (niektórzy twierdzą, że od momentu przyjęcia przez naszych praprzodków postawy wyprostowanej), to z pewnością możemy stwierdzić, że przez współczesny tryb życia chorujemy częściej niż nasi przodkowie.

Żylaki to nic innego jak opuchnięte, poskręcane żyły, które przybierają niebieską lub ciemnofioletową barwę. Mogą być chropowate, poskręcane lub wypukłe. Powstają w wyniku nieprawidłowego funkcjonowania zastawek w żyłach. Zastawki w zdrowej żyle otwierają się tylko po to, by przepuścić krew płynącą do serca i od razu zamykają, aby się nie cofnęła. Kiedy następuje ich osłabienie lub niewydolność, zaczynają przepuszczać krew, cofającą się pod wpływem grawitacji. Krew ta następnie gromadzi się w żyle i w ten sposób powstaje żylak.

Nie do końca wiadomo, co wpływa na osłabienie zastawek w żyłach, lekarze odkryli jednak kilka czynników, które wpływają na zwiększenie ryzyka wystąpienia żylaków. Pierwszym z nich jest płeć – żylaki występują częściej u kobiet niż u mężczyzn. Kolejny czynnik to wiek – żylaki kończyn dolnych występują częściej u osób po 40. roku życia. Większym ryzykiem objęte są także osoby, u których w bliskiej rodzinie zdarzają się żylaki. Ryzyko wystąpienia żylaków wzrasta także podczas ciąży i u osób, które wykonują zawód, wymagający od nich długiego stania (fryzjerzy, chirurdzy itp.).

Istnieje kilka metod leczenia, jednak w przypadku dużych zmian niezbędna może okazać się operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych. Pamiętajmy, że techniki leczenia, które często są reklamowane jako nieoperacyjne, czyli kriochirurgia (krioobliteracja i kriostripping), wewnątrznaczyniowa obliteracja prądem wysokiej częstotliwości, czy wewnątrznaczyniowa obliteracja laserowa, w rzeczywistości nie zastępują leczenia operacyjnego, a są jedynie jego metodami.

Jak wygląda operacja usunięcia żylaków kończyn dolnych?

Chirurg, przeprowadzający operację usunięcia żylaków kończyny dolnej, musi usunąć zmienione chorobowo główne żyły – odpiszczelową lub odstrzałkową. Pacjentowi wykonuje się dwa nacięcia – jedno w pachwinie (jeśli usuwana jest niewydolna żyła odpiszczelowa) lub pod kolanem (jeśli niewydolna jest żyła odstrzałkowa), a drugie w okolicach kostki. Przez pierwsze nacięcie lekarz wprowadza do żyły sondę (fachowo nazywaną stripperem) przypominającą swoim kształtem nitkę lub cieniutki kabel, którą następnie przesuwa w kierunku kostki. W następnym kroku lekarz przymocowuje stripper do niewydolnej żyły i usuwa ją w całości. Po usunięciu głównej żyły lekarz podwiązuje jej mniejsze obwodnice. Choć brzmi to dość brutalnie, to wbrew pozorom stripping jest zabiegiem z reguły bezbolesnym. Zabieg trwa około godziny.

Rodzaj znieczulenia przy operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych

Operację usunięcia żylaków kończyny dolnej wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym.

Korzyści operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych

• Niewielki uraz operacyjny
• Krótki czas operacji
• Niewielkie blizny
• Szybka rekonwalescencja
• Powrót do domu nawet następnego dnia po operacji
• Niskie ryzyko niepowodzenia i nawrotu żylaków

Wskazania do operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych

Wskazaniem do przeprowadzenia operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej jest niewydolność zastawek żylnych i naczyń przeszywających potwierdzone przez badanie dopplerowskie (USG dopplerowskie).

Przed operacją usunięcia żylaków kończyn dolnych

Przed podjęciem decyzji o wykonaniu operacji usunięcia żylaków zleca się zazwyczaj badanie USG-Doppler z kolorową wizualizacją. Badanie to umożliwia precyzyjny ogląd żył ze względu na ich możliwe uszkodzenia i jest nieobciążające dla chorego. Badania te pozwalają na całościowa ocenę żył, diagnostykę patologii i podjęcie prawidłowej decyzji odnośnie strategii postępowania terapeutycznego.

Do samej operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej należy dobrze się przygotować. Operowaną kończynę należy wydepilować lub ogolić kilka dni przed zabiegiem lub w dniu zabiegu (nie powinno się depilować lub golić kończyny dzień przed zabiegiem – zwiększa to ryzyko infekcji skóry). Dzień przed zabiegiem i w dniu zabiegu nie należy stosować na skórę nóg żadnych kremów i maści. Na zabieg najlepiej przyjść w luźnym i wygodnym obuwiu ze względu na opatrunek, który zazwyczaj zaczyna się w okolicach palców stóp i zajmuje przestrzeń całej goleni. Przed zabiegiem należy też zrezygnować ze stosowania leków zawierających salicylany (polopiryna, aspiryna, acard etc.), ponieważ wzmacniają one powstawanie krwiaków. W dniu zabiegu należy być na czczo.

Czas i przebieg rekonwalescencji

Po operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej na nogach powstają krwiaki, które wchłaniają się w ciągu kilku tygodni. Aby przyspieszyć proces samoistnego znikania krwiaków, często stosuje się maści lub kremy z heparyną. Ból po operacji jest umiarkowany, najbardziej nasila się około 4 dnia po zabiegu. Zastosowanie ibuprofenu lub innych leków przeciwbólowych w zupełności wystarcza, aby się go pozbyć. Powrót do pracy jest możliwy po około 2-4 tygodniach po zabiegu. Na ten okres pacjent otrzymuje zalecenia zwolnienia od pracy.

Efekty operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych

Operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej daje świetny efekt kosmetyczny i przynosi ulgę, związaną z ustąpieniem wszelkich dolegliwości, wynikającymi z obecności żylaków (ból, uczucie ciężkości nóg, mrowienie, drętwienie nóg itp.).

Zalecenia po operacji

W celu uzyskania lepszego efektu kosmetycznego i uniknięcia nawrotu żylaków, po operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej zaleca się noszenie w ciągu dnia przez 4-6 tygodni od wykonania zabiegu pończoch uciskowych.

Jak uniknąć powikłań

Rany  po operacji usunięcia żylaków kończyny dolnej należy utrzymywać w czystości i odkażać raz dziennie z użyciem środków antyseptycznych (woda utleniona, octenisept). Należy także codziennie zmieniać opatrunki i bandażować nogę.

Przeciwwskazania do operacji usunięcia żylaków kończyn dolnych

Operacja żylaków kończyny dolnej jest przeciwwskazana u pacjentów z niedokrwieniem kończyny, niedrożnością żył głębokich uda i skazą krwotoczną. Kobiety w ciąży powinny być operowane dopiero po rozwiązaniu. Operację można rozważyć u osób z nawracającą zakrzepicą żylaków, z powikłaniami choroby żylnej lub z nasilonymi dolegliwościami. Ze względu na ryzyko powikłań, zabieg nie jest wykonywany u osób z otyłością (BMI>30) lub z owrzodzeniami i ranami skóry.

Możliwe powikłania

Najnowsze badania dotyczące powikłań po operacji usunięcia żylaków kończyny wskazują, że powikłania inne niż krwiaki występują zaledwie u 0,04 proc. (inaczej mówiąc: u 1 na 2500 osób) leczonych tą metodą. Należą do nich:

• miejscowe zakażenie (najczęściej w okolicach pachwiny),
• powikłania limfatyczne (wyciek treści chłonnej w pachwinie lub obrzęk limfatyczny; rzadko spotykane),
• powikłania neurologiczne (brak lub osłabienie czucia skórnego nad kostką przyśrodkową, pieczenie, swędzenie, drętwienie lub nerwobóle; zazwyczaj  ustępują samoistnie w ciągu kilku miesięcy po zabiegu, czasami pomocna jest fizykoterapia).

Polecane zabiegi dodatkowe

Operację usunięcia żylaków kończyny dolnej można rozszerzyć o miniflebektomię (usuwanie zmienionych chorobowo żył przy pomocy specjalnych haczyków przez jedno- lub dwumilimetrowe mikronacięcia) oraz podwiązanie niewydolnych perforatorów żylnych.