Rekonstrukcja rozerwanego płatka ucha

Rekonstrukcja płatka ucha to chirurgiczna procedura przeznaczona dla osób, których uszy zostały rozciągnięte lub naderwane w rezultacie noszenia kolczyków czy wcześniej wykonanych tuneli oraz dla tych, których płatek ucha został przecięty lub naderwany w wyniku wypadku.

Rekonstrukcja rozerwanego płatka ucha - charakterystyka

Ucho człowieka dzieli się na zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne. Na ucho zewnętrzne składa się przewód słuchowy zewnętrzny, powierzchnia boczna błony bębenkowej oraz małżowina uszna. Małżowina uszna jest zbudowana z chrząstki sprężystej pokrytej skórą, zaś pomiędzy wymienionymi warstwami nie występuje tkanka tłuszczowa, w związku z czym skóra jest nieprzesuwalna względem podłoża, co bardzo sprzyja mechanicznym uszkodzeniom tej okolicy. Od zewnątrz małżowina ograniczona jest obrąbkiem, który z przodu tworzy odnogę obrąbka, ku dołowi zaś przechodzi w ogon obrąbka, a następnie w płatek małżowiny usznej. Płatek, wraz z przylegającym odcinkiem krawędzi małżowiny, mają odmienną budowę, w porównaniu do pozostałej części małżowiny usznej, ponieważ są pozbawione chrzęstnego szkieletu, składają się jedynie z podwójnej warstwy skóry zawierającej tkanki tłuszczową i łączną. Jest też intensywnie ukrwiony; całą jego strukturę przenika siateczka naczyń włosowatych - zranienia tej okolicy mogą skutkować obfitym krwawieniem. W płatku małżowiny usznej znajduje się również wiele zakończeń nerwowych.

Biżuteria jest zwykle piękną ozdobą, niestety nawet ona potrafi niekiedy zaszkodzić temu, kto ją nosi. Jako przykład takiej sytuacji można podać rozerwanie płatka ucha, które najczęściej zdarza się osobom noszącym duże, ciężkie kolczyki. Oczywiście nie jest to jedyna, a jedynie jedna z przyczyn takiego stanu rzeczy. Rozerwanie płatka ucha może być również wynikiem wypadku komunikacyjnego, może powstać podczas zabawy z dzieckiem, czesania włosów. Także w przypadku usunięcia tuneli z uszu nie można spodziewać się samoistnego skurczenia, zarośnięcia pozostałego ubytku. W bardzo rzadkich przypadkach ubytek w płatku usznym jest wynikiem martwicy która rozwinęła się w wyniku ucisku skóry tej okolicy przez ciężki klips. Rozerwanie płatka ucha może być całkowite (i taki typ zdarza się najczęściej), mamy wtedy do czynienia z płatkiem podzielonym na dwie części, lub niecałkowite - dziurka różnej wielkości, ograniczona z każdej strony rozciągniętą tkanką. Naderwany płatek ucha może być trudno zamaskować, nawet jeśli pacjent posiada długie włosy. Aby pozbyć się takiego defektu kosmetycznego, stosowany jest zabieg rekonstrukcji płatka ucha, którego efektem końcowym jest ucho z całkowicie nierzucającą się w oczy blizną. Możliwe jest odtworzenie płatka w stanie sprzed przekłucia, jak również rekonstrukcja z wytworzeniem dziurki do noszenia kolczyka.

Rekonstrukcja rozerwanego płatka ucha - korzyści

Zabieg rekonstrukcji rozerwanego płatka ucha jest zalecany w przypadkach, gdy pacjent odczuwa dyskomfort, obniżenie jakości życia w związku ze zniekształceniami w obrębie ucha bądź uszu. Efektem zabiegu jest estetyczne ucho o zachowanej ciągłości tkanek, z nierzucającymi się w oczy cienkimi bliznami, które w miarę upływu czasu od przeprowadzenia zabiegu, coraz bardziej bledną i zanikają. Jednym słowem po około 4-6 miesiącach ucho wygląda zupełnie normalnie i trudno jest zauważyć, że było poddane zabiegowi w przeszłości. Możliwe też jest ponowne noszenie biżuterii w uszach - nie ma przeciwwskazań do przekłucia zrekonstruowanego płatka po określonym czasie potrzebnym do wygojenia tkanek. Istnieje także wariant zabiegu pozwalający na pozostawienie kolczyka w świeżo zoperowanym uchu.

Wskazania do wykonania zabiegu

Całkowite oraz niecałkowite rozerwanie płatka małżowiny usznej powstałe w wyniku rozciągnięcia pod wpływem ciężaru, w wyniku wypadku, przecięcia, usunięcia tuneli oraz uszkodzenie z innej niż wymienione przyczyny.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Przeciwwskazania do operacji stanowią zaburzenia krzepliwości krwi oraz przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych. Z tego powodu lekarz w trakcie konsultacji może zalecić przerwę od przyjmowania niektórych leków na dwa tygodnie przed zaplanowanym zabiegiem.

Poważnym przeciwwskazaniem jest również zaawansowana choroba sercowo-naczyniowa z zaburzeniami rytmu serca, z towarzyszącym nadciśnieniem tętniczym.

Należy poinformować lekarza o znanym nam uczuleniu na leki znieczulające miejscowo.
Przeciwwskazanie do zabiegu stanowi również nieuregulowana cukrzyca, zmiany ropne w okolicy planowanego zabiegu, ponieważ grożą zakażeniem rany.

W ciąży z reguły nie wykonuje się zabiegów, które nie są koniecznością; rekonstrukcja płatka ucha powinna zostać odroczona do czasu urodzenia dziecka.

Przed zabiegiem

Przed zabiegiem konieczna jest konsultacja z lekarzem, który przeprowadzi rekonstrukcję rozerwanego płatka ucha. W trakcie konsultacji pacjent będzie pytany o choroby współistniejące i przebyte, przyjmowane leki (można przynieść ze sobą opakowania), a także o to, czy w przeszłości przechodził jakiekolwiek operacje lub zabiegi z zakresu medycyny estetycznej. Po zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu badania, lekarz może zlecić dodatkowe testy, w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Warunkiem zakwalifikowania do przeprowadzenia operacji jest dobry stan ogólny. Podczas takiej konsultacji omawiane są oczekiwania pacjenta oraz ustalany jest zakres planowanego zabiegu.
Zalecane jest zaprzestanie palenia papierosów.

Obecnie przy zabiegach na uchu zewnętrznym, czyli również przy rekonstrukcji rozerwanego płatka ucha, unika się golenia włosów, jeżeli nie jest to absolutnie konieczne. Na zabieg należy przyjść ze świeżo umytą głową. Czyste włosy spina się i zakrywa samoprzylepną chustą chirurgiczną.

W związku z tym, że operacja jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym, pacjent może pozwolić sobie na zjedzenie posiłku, najlepiej lekkiego w dniu zabiegu, chyba że lekarz konsultujący zaleci inaczej.

Przed zabiegiem, na płatku małżowiny usznej, na obszarze wymagającym rekonstrukcji, lekarz przeprowadzający zabieg zaznacza pisakiem elementy, które trzeba będzie usunąć, celem przygotowania płatka do estetycznego zeszycia.

Rodzaj znieczulenia

Zabieg rekonstrukcji rozerwanego płatka ucha u dorosłych wykonuje się w znieczuleniu miejscowym; znieczulenie ogólne zalecane jest jedynie w przypadkach operacji długotrwałych, u osób ze znacznym zbliznowaceniem okolicy operowanej oraz u małych dzieci, ze względu na trudną współpracę.

Podczas operacji małżowiny usznej może zostać zastosowana premedykacja - opcjonalnie, celem uspokojenia pacjenta.

Znieczulenie miejscowe polega na lokalnych wstrzyknięciach odpowiedniej substancji miejscowo znieczulającej oraz substancji obkurczającej naczynia krwionośne (celem ograniczenia krwawienia operowanego obszaru) w okolicy, w której przeprowadzony zostanie zabieg.

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

Jak przebiega zabieg?

Podejście operatora do zabiegu rekonstrukcji może się w pewnym stopniu różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i warunków anatomicznych danego pacjenta. Zabieg jest omówiony i zaplanowany w trakcie wstępnej konsultacji, podczas której lekarz udziela również odpowiedzi na ewentualne pytania nurtujące osobę, która chce poddać się zabiegowi rekonstrukcji. W dniu zgłoszenia się na zabieg ma miejsce kolejna konsultacja, następnie lekarz zaznacza elementy, które zamierza usunąć, by zrekonstruować rozerwany płatek ucha.

Czas trwania całego zabiegu wynosi około 30 minut, jeżeli dotyczy jednego ucha i odpowiednio 60 minut jeżeli rekonstrukcja obejmuje oboje uszu. Pole operacyjne oklejone jest przez sterylne prześcieradła operacyjne, oczy pacjenta są zasłonięte. Operowany obszar jest dokładnie dezynfekowany. Pacjent jest przytomny. Zastosowanie znieczulenia miejscowego wymaga, by odczekać kilka minut, niezbędnych aby lek wchłonął się i zaczął działać. Po upewnieniu się, że pacjent czuje się komfortowo i nie odczuwa bólu możliwe jest rozpoczęcie zabiegu. Lekarz przeprowadzający zabieg wykonuje cięcia w uprzednio zaznaczonych granicach, usuwając w ten sposób naderwane, zbliznowaciałe fragmenty tkanek. Od rodzaju uszkodzenia płatka ucha - czy jest ono całkowicie rozerwane, czy też ubytek jest niepełny, a także od lokalizacji defektu zależy przyjęta technika zabiegu. Jeżeli mamy do czynienia z niecałkowitym rozerwaniem płatka małżowiny usznej, rekonstrukcja może przybrać różną formę, w zależności od lokalizacji uszkodzenia. Jeśli usuwana szczelina jest niekompletna i znajduje się na obszarze górnych 2/3 płatka, możliwe jest wycięcie samej zmiany, a następnie jej zeszycie. Jeśli uszkodzenie, nawet niecałkowite, przekracza dolną 1/3 płatka, sugerowane jest postępowanie podobne do tego w przypadku całkowitego rozerwania. Takie opracowanie uszkodzenia zapewnia zwykle najlepszy efekt kosmetyczny.

Operator stabilizuje ucho chwytając za tylno-dolną część obrąbka ręką lub za pomocą narzędzia, celem ułatwienia sobie dostępu i wykonania pewniejszego cięcia, ponieważ płatek uszny stanowi bardzo ruchomą strukturę. Gdy okolica jest unieruchomiona, za pomocą skalpela, ostrych nożyczek, lasera lub elektrody wykorzystującej fale radiowe o wysokiej częstotliwości operator nacina płatek we wcześniej wyznaczonych granicach. Na tym etapie, po usunięciu zbliznowaciałej, pokrytej naskórkiem tkanki, w płatku pozostaje ubytek w kształcie odwróconej litery "V". Szczególnie ważne dla lekarza jest zaplanowanie i przeprowadzenie cięcia w taki sposób, by oszczędzić jak najwięcej zdrowej tkanki płatka małżowiny usznej, tak by ewentualna różnica wielkości między obojgiem uszu nie była widoczna. Po wyżej opisanym opracowaniu tkanek, operator zszywa tak powstałą ranę; zwykle stosowane są szwy skórne, zdarza się stosowanie również szwów podskórnych w przypadku szerokich granic cięcia, by zbliżyć i ustabilizować rekonstruowaną powierzchnię. Ilość zakładanych szwów może się indywidualnie różnić, jednak zwykle są to 3-4 szwy.

W sytuacji kiedy pacjentowi zależy, aby po operacji płatek ucha pozostał przekłuty celem noszenia kolczyka, możliwe jest zastosowanie techniki, która pozwala na noszenie niewielkiej ozdoby bezpośrednio po przeprowadzonym zabiegu rekonstrukcji rozerwanego płatka ucha. Kolczyk, który można zastosować w opisywanym zabiegu powinien być zrobiony ze złota oraz jego zatyczka powinna być bardzo duża i założona w taki sposób, aby zbyt mocno nie uciskać ucha. Po uprzedniej dezynfekcji pokrywa się ozdobę maścią z antybiotykiem i umieszcza we właściwej lokalizacji pomiędzy szwami. Konieczne jest bardzo częste obracanie kolczyka w ciągu pierwszej doby po zabiegu, nawet kilkadziesiąt razy w ciągu dnia; pozostaje on w uchu przez około 3 tygodnie; po tym czasie jest wyjmowany, dezynfekowany i umieszczany na powrót w tym samym miejscu, codziennie, aż do wytworzenia prawidłowej, w pełni zagojonej dziurki.

Napięcie szwów jest dostosowane do pooperacyjnego obrzęku operowanej okolicy. Po zakończeniu zabiegu na zrekonstruowany płatek ucha zakłada się luźny opatrunek.

Po zabiegu pacjent może udać się do domu; nie jest konieczna hospitalizacja w klinice.

Czas i przebieg rekonwalescencji

Przy prawidłowym gojeniu się rany szwy ściągane są po około 7-10 dniach. Pełny efekt kosmetyczny (normalnie wyglądające ucho, małe, blade, niewidoczne blizny) osiągnięty zostaje po mniej więcej 4 do 6 miesięcy.

Efekty po zabiegu

Efekt rekonstrukcji widoczny jest już bezpośrednio po zabiegu. Jeżeli pacjent w trakcie rekonwalescencji sumiennie stosuje się do zaleceń swojego lekarza, dbając o pooperacyjną ranę w określony sposób, efekt powinien być coraz lepszy w miarę upływu czasu. Stosując maść z antybiotykiem i utrzymując zrekonstruowany płatek w miarę możliwości suchy, zapobiegamy rozwojowi zakażenia, które wydłużyłoby czas gojenia. Po około 7-10 dniach po zabiegu, jeżeli gojenie postępuje prawidłowo, usuwane są szwy. Zdjęcie szwów jest bardzo szybkie i nie powinno boleć. Początkowo blizny po zabiegu mogą być czerwone i bardziej widoczne, jednak w miarę upływu czasu skóra tej okolicy blednie, ucho wygląda całkowicie normalnie i nie jest z reguły widoczna ingerencja chirurga.

Zalecenia po zabiegu

Bezpośrednio po zabiegu, przez około 24 godziny należy utrzymywać zoperowaną okolicę suchą. W ciągu pierwszej doby po zabiegu następuje zmiana opatrunku. Zaleca się w miarę możliwości odsłaniać ranę, smarować niewielką ilością maści z antybiotykiem przez 2 tygodnie. Przez okres gojenia się rany pooperacyjnej, należy unikać sauny, basenu, sytuacji i aktywności podczas których może dojść do urazu niedawno zoperowanej okolicy.
Szwy usuwane są po około 7-10 dniach, po wstępnej ocenie stopnia wygojenia tkanek. Jeżeli podczas operacji zastosowano również nici rozpuszczalne, nie ma konieczności usuwania tego rodzaju szwów.

Jeżeli rekonstruowany płatek pozostał przekłuty celem noszenia kolczyka, należy przez pierwsze miesiące nosić tylko specjalnie wybraną, lekką, małą biżuterię ze złota. Nie powinno się w tym czasie zakładać biżuterii nieszlachetnej. Noszenie długich, ciężkich kolczyków jest wysoce niewskazane w trakcie okresu rekonwalescencji. Po pełnym wygojeniu ucha również należy ograniczyć czas noszenia mocno obciążającej biżuterii, która może rozciągnąć, rozerwać zrekonstruowany płatek.

Jeżeli ucho było zrekonstruowane w całości, bez pozostawienia miejsca na piercing, również jest możliwe ponowne jego przekłucie. Wskazane jest jednak, aby przekłucie płatka miało miejsce po upływie minimum 2-3 miesięcy.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Jeżeli rana była zaopatrzona prawidłowo, a pacjent sumiennie przestrzegał zaleceń dotyczących pielęgnacji zrekonstruowanego płatka ucha, efekt zabiegu utrzymuje do końca życia. Wskazanym byłoby zrezygnować z noszenia ciężkich, długich kolczyków, lub przynajmniej ograniczyć czas obciążania płatka, a także zachowanie ostrożności, gdy ozdoba znajduje się w uchu.

Porozmawiaj z pacjentami na temat Rekonstrukcja rozerwanego płatka ucha

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Znacznej części powikłań można uniknąć, stosując się do zaleceń, które każdy pacjent otrzymuje po zabiegu od lekarza, który wykonał rekonstrukcję płatka ucha.

Możliwe powikłania po zabiegu

Efektem miejscowego podania leku znieczulającego w okolicy, której dotyczy opisywany zabieg może być czasowe, odwracalne porażenie nerwu twarzowego.

Po operacji rekonstrukcji rozerwanego płatka ucha mogą zdarzyć się powikłania wczesne takie jak krwawienie, krwiak, a także znaczna opuchlizna, zaczerwienienie i ból, sugerujące rozwijające się zakażenie zoperowanej okolicy, które może opóźnić proces gojenia się rany. Możliwe jest powstanie szczątkowego zniekształcenia. Powikłania późne obejmują zniekształcenie płatka ucha, zauważalną asymetrię pomiędzy obojgiem uszu, powstanie bliznowca, ubytek płatka ucha.

Jak zapobiegać rozerwaniu płatka ucha?

Jest kilka zasad, których należy przestrzegać, by nie doszło do pierwszego jak i kolejnego rozerwania płatka ucha. Należy unikać noszenia ciężkich kolczyków przed dłuższy okres czasu. Wskazane jest w miarę możliwości wyjmowanie kolczyka z ucha podczas korzystania z telefonu, wizyt u fryzjera, przed zdjęciem z siebie górnej części garderoby, która wymaga przeciągania przez głowę (bluzki, swetry), także podczas zabawy z dziećmi. U małych dzieci niewskazane jest noszenie kolczyków dużych, wiszących czy w kształcie kółka.

Autor: Lek. Katarzyna Rzewuska

Bibliografia:

• Otolaryngologia Chirurgia głowy i szyi; Warszawa 2014; Juergen Theissing, Gerhard Rettinger, Jochen A. Werner
• Otolaryngologia Kliniczna; Warszawa 2015; K. Niemczyk, D. Jurkiewicz, J. Składzień, C. Stankiewicz, W. Szyfter
• http://ispub.com/IJFP/2/2/12857
• http://www.ellman.com/PDF/publications/Surgical/Cosmetic%20Earlobe%20Eepair,%20Dr.%20Niamtu.pdf

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Rekonstrukcja rozerwanego płatka ucha.