Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej

Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej charakterystyka

Pod względem społecznym zaćma stanowi bardzo istotny problem. Przede wszystkim ze względu na znaczną powszechność choroby. Szacuje się, iż powyżej połowy pacjentów w chwili rozpoznania zaćmy jest powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia. Jednak zaćma starcza, która należy do najczęściej rozpoznawanej formy zaćmy nabytej może rozpoczynać się subtelnymi i łatwymi do przeoczenia zmianami w soczewce już po czterdziestym roku życia, nieuchronnie prowadząc do utraty przezierności układu optycznego oka i związanych z tym konsekwencji. W zależności od tego której z warstw soczewki dotyczy problem wyróżnia się zaćmę korową, podtorebkową lub jądrową. Dla pacjenta nie ma to jednak większego znaczenia praktycznego. W każdym przypadku jedynym skutecznym i jednocześnie trwałym sposobem leczenia zmętniałej soczewki jest zabieg chirurgiczny.

Jedną z możliwych metod leczenia jest operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Ponieważ nie ma opracowanych skutecznych metod farmakologicznego leczenia katarakty, w przypadku zaawansowanych zmian poddanie się pacjenta procedurze chirurgicznego usunięcia soczewki jest jedynym sposobem na przywrócenie prawidłowego widzenia. W kwestii doboru rodzaju wszczepianej soczewki istnieje już pewna dowolność. Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej wydaje się jednak dobrym wyborem dla wszystkich pacjentów, którzy chcieliby uniknąć konieczności noszenia okularów korekcyjnych po zabiegu usunięcia katarakty, a przy tym poza wadą soczewki mają zaburzenia ogniskowania obrazu wynikające z astygmatyzmu. Cylindryczny kształt wszczepianej podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji soczewki multifokalnej zapewnia korektę nierówności rogówki prowadzących do nierównomiernego załamywania promieni świetlnych i nieostrego odbioru konturów obrazu.

Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej korzyści

Korzyści jakie osiąga pacjent po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej to przede wszystkim przywrócenie prawidłowej ostrości widzenia. Przy okazji zabiegu chirurgicznego nie tylko usuwa się wadliwy element układu optycznego oka, ale jednocześnie implantuje w jego miejsce sprawny aparat, który może zastępować naturalną soczewkę czasem lepiej od oryginału. Zwłaszcza jeśli pacjent ze znacznym astygmatyzmem i wadą wzroku przed operacją zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej wymagał stałej korekty wzroku do bliży lub dali, a odpowiedni implant wstawiony na miejsce starego elementu układu optycznego oka pozwala na dobrą lub nawet bardzo dobrą poprawę ostrości widzenia, a nawet całkowite wyeliminowanie problemów wynikających z astygmatyzmu. Wydaje się, że dobór soczewki torycznej wszczepianej podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji jest znacznie lepszym wyborem leczenia astygmatyzmu w porównaniu do starszych metod polegających na mechanicznym wygładzaniu nierówności powierzchni układu optycznego oka. Podsumowując, korzyści z operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej to usunięcie zaćmy z jednoczesną korektą powstałej po zabiegu wady wzroku oraz wyrównaniem konturów powstającego na siatkówce obrazu dzięki zniwelowaniu astygmatyzmu.

Wskazania do wykonania zabiegu

Wskazaniem do wykonania operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej jest każdy przypadek pacjenta ze zmętnieniem układu optycznego oka, przy współwystępowaniu astygmatyzmu i zainteresowania ze strony chorego możliwością uniknięcia konieczności korekty wzroku po zakończeniu leczenia (zarówno do bliży jak i do dali). Operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej jest wskazana jako metoda leczenia z wyboru zwłaszcza u tych pacjentów u których zaawansowane zmiany soczewkowe są niemożliwe do wyeliminowania przy pomocy okularów korygujących wadę wzroku wynikającą ze zmętnienia w układzie optycznym gałki ocznej, a przy tym dobry stan ogólny chorego pozwala na bezpieczne przeprowadzenie zabiegu.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Przeciwwskazania do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej dotyczą przede wszystkim ostrych stanów zapalnych gałki ocznej oraz schorzeń ogólnych organizmu. Takie sytuacje nie oznaczają jednak stałego przeciwwskazania do leczenia operacyjnego zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej, a jedynie stanowią o konieczności odroczenia zabiegu w czasie, aż do ustąpienia choroby i poprawy stanu ogólnego pacjenta. Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej powinna być odroczona między innymi u osób po świeżo przebytym udarze mózgu, zawale serca, w rozległych stanach zapalnych oraz do czasu wyleczenia choroby zakaźnej lub ustabilizowania stanu chorego. Dzięki możliwości przeprowadzenia operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej w znieczuleniu miejscowym pod osłonom dodatkowych leków przeciwbólowych i uspokajających podawanych dożylnie udało się ograniczyć ilość powikłań i przeciwwskazań do zabiegu. Pozwala to na zakwalifikowanie większej liczby pacjentów, również tych w starszym wieku do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej.

Przed zabiegiem

Zazwyczaj jeszcze przed zakwalifikowaniem pacjenta do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań mających na celu stwierdzenie stopnia zmętnienia soczewki, zaawansowania choroby. Podczas testów wykonywanych przed operacją zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej podejmuje się wspólnie z pacjentem decyzję odnośnie rodzaju i mocy zakładanego implantu. Ważne są indywidualne preferencje chorego. Wszczepienie soczewki multifokalnej torycznej jest dobrym wyborem dla pacjentów z astygmatyzmem, którzy chcieliby uniknąć konieczności korekcji wady wzroku po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji. W dalszej kolejności wykonuje się niezbędne badania okulistyczne, a wśród nich sprawdza się wymiary gałki ocznej i elementów optycznych oka. Ważne jest także potwierdzenie dobrego stanu siatkówki dna oka. Pozwala to upewnić się, że problemy z odbiorem obrazu wynikają ze zmętnienia soczewki, a po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pacjent będzie mógł odzyskać prawidłową zdolność widzenia.

Rodzaj znieczulenia

W przeważającej większości przypadków operację zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Wykorzystuje się znieczulenie w postaci kropli podawanych na powierzchnię oka oraz środki aplikowane przy pomocy iniekcji okołogałkowych. Dla większości pacjentów taki rodzaj prewencji przeciwbólowej do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej jest w zupełności wystarczający. U pacjentów młodszych, silnie obawiających się zabiegu i z tego względu niespokojnych, kiedy istnieje ryzyko, że nie będą w stanie zachować spokoju i zastosować się do zaleceń lekarza w trakcie przeprowadzania operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej stosuje się znieczulenie ogólne. Dotyczy to także dzieci, a także pacjentów z chorobami psychicznymi. Znieczulenie ogólne podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej chroni w takich przypadkach przed na przykład poruszeniem się pacjenta podczas wykonywania zabiegu i pozwala uniknąć niepotrzebnego ryzyka zwichnięcia soczewki lub jej przemieszczenia do komory tylnej oka. Znieczulenie ogólne do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej nie powinno jednak być stosowane rutynowo, ponieważ zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, a także wpływa na wydłużenie czasu pozostawania pacjenta w szpitalu. W przypadku zastosowania wyłącznie znieczulenia miejscowego do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pacjenci szybciej wracają do zdrowia i zazwyczaj jeszcze w dniu wykonywanej procedury chirurgicznej mogą opuścić oddział szpitalny.

Jak przebiega zabieg?

Zabieg operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej rozpoczyna się od odpowiedniego przygotowania pacjenta. Na około dwie godziny przed rozpoczęciem leczenia chirurgicznego katarakty istnieje konieczność podania odpowiednich środków znieczulających. W tym czasie pacjent transportowany jest na salę gdzie przygotowywany jest do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Należy przebrać się w jednorazową, jałową koszulę. Włosy pacjenta przykrywane są specjalnym jałowym czepkiem, a na twarz i usta zakładana jest maseczka. Po przetransportowaniu na salę zabiegową pacjent zostaje ułożony na stole chirurgicznym.

---

Zobacz zaufane kliniki najbliżej

---

Okolica gałki ocznej zostaje odpowiednio zdezynfekowana, aby ograniczyć ryzyko przeniesienia drobnoustrojów i wystąpienia zakażenia podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Kiedy wszystko jest gotowe, chirurg może przystąpić do operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych, mikroskopijnych narzędzi oraz technik operacyjnych do usunięcia wadliwej soczewki wystarczy wykonanie dwu- trzy milimetrowego nacięcia gałki ocznej. Metodą ultradźwięków soczewka rozbijana jest na drobne elementy podzielone na cztery kwadranty, które kolejno odsysa się przy wykorzystaniu fakoaspiracji. Następnie na miejsce wadliwego elementu aplikuje się sztuczny implant wieloogniskowy o cylindrycznym kształcie, który pozwala na zniwelowanie nieprawidłowych krzywizn rogówki. Dzięki zastosowaniu wszczepu torycznego implantu podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej można uniknąć mechanicznego wyrównywania nieprawidłowości rogówki powodujących wadliwe załamywanie promieni świetlnych i przyczyniających się do astygmatyzmu. Wszczepienie soczewki torycznej daje o wiele bardziej pewne i możliwe do przewidzenia efekty. Operację zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej kończy się po zabezpieczeniu rany przy pomocy chirurgicznego szycia oraz odpowiedniego zabezpieczenia gałek ocznych.

Czas i przebieg rekonwalescencji

Zdolność ogniskowania obrazu na siatkówce dna oka ulega poprawie natychmiast po usunięciu nieprzeziernego elementu jeszcze podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Jednak do pełnej regeneracji gałki ocznej potrzeba jeszcze od dwóch do trzech tygodni. W tym czasie układ nerwowy przyzwyczaja się do zmienionych warunków pracy i odbioru sygnałów za pomocą narządu zmysłu. Do czasu pełnego przystosowania mózgu i prawidłowej percepcji obrazów po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej należy unikać wykonywania niektórych czynności, zwłaszcza tych wymagających szybkiej reakcji w dynamicznie zmieniających się warunkach, jak na przykład podczas prowadzenia samochodu. Po upływie dziesięciu do czternastu dni po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej konieczne jest zgłoszenie się pacjenta na ponowną wizytę u lekarza celem przeprowadzenia kontroli stanu oczu po zabiegu, a także przeprowadzenia badania okulistycznego. W przypadku stwierdzenia nie prawidłowej ostrości wzroku dla patrzenia z bliska lub w dal, konieczne może być dobranie odpowiednich soczewek kontaktowych lub okularów korygujących. Chociaż operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej powinna zapewnić dobre zdolności widzenia obrazu zarówno do bliży jak i do dali, w niektórych przypadkach, zwłaszcza kiedy pacjenci potrzebują dokładnego odbioru kształtów i konturów niewielkich obiektów lub z bardzo małej odległości dodatkowa korekta może być potrzebna.

Efekty po zabiegu

Efekty operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej to przede wszystkim przywrócenie zdolności ostrego odbioru obrazu dzięki usunięciu nieprzeziernego elementu układu optycznego oka. Pacjenci odzyskują zdolność prawidłowego widzenia, dzięki czemu mogą powrócić do codziennych zajęć, a nawet wykonywanej przed chorobą pracy zawodowej. Dzięki zastosowaniu implantu wieloogniskowego istnieje możliwość uniknięcia korekty okularowej wady wzroku. Jest to szczególną zaletą operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej. Typowe, jednoogniskowe soczewki nie dają takiej możliwości, a zdolność skupiająca wszczepianego podczas zabiegu chirurgicznego implantu pozwala na prawidłowe widzenie bez dodatkowych przyrządów załamujących promienie świetlne tylko z danej, ustalonej jeszcze przed zabiegiem odległości. Po za tym sztuczny element układu optycznego oka zakładany podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pozwala na poprawę ostrości widzenia u pacjentów z astygmatyzmem. Cylindryczny kształt soczewki pozwala na zniwelowanie nierówności rogówki bez konieczności chirurgicznego jej wyrównywania.

Zalecenia po zabiegu

Po zabiegu operacyjnym zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pacjenci powinni stosować się do zaleconych przez lekarza okulistę czynności pielęgnacyjnych. Najczęściej przez około trzy tygodnie od operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej należy zakraplać powierzchnię gałki ocznej kroplami z antybiotykiem, które pomogą w uniknięciu zakażenia struktur oka. Poza tym zaleca się stosowanie środków o miejscowym działaniu przeciwzapalnym. Oczu nie należy trzeć, ani drażnić w inny sposób. Chociaż efekty w postaci przywrócenia dobrej ostrości widzenia są zauważalne natychmiast po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pacjenci powinni przygotować się na ograniczenie codziennej oraz zawodowej aktywności na co najmniej kilka dni po zabiegu. Szczególnie ważne jest unikanie samodzielnego prowadzenia pojazdów mechanicznych, aż do całkowitego przystosowania się układu nerwowego do zmienionych warunków panujących w gałce ocznej i układzie optycznym po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej.

Jak długo utrzymują się efekty po zabiegu?

Efekt operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej jest trwały. Wyjątek stanowią sytuacje, kiedy pojawiają się niektóre z możliwych po zabiegu powikłań. Dotyczy to między innymi przemieszczenia implantu, co wiąże się ze znacznym pogorszeniem zdolności ogniskowania obrazu na siatkówce i najczęściej z koniecznością reoperacji z przywróceniem właściwego położenia sztucznej soczewki. Efekty operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej mogą zostać również z niwelowane w przypadku wystąpienia powikłania w postaci zaćmy wtórnej. Jej usunięcie przywraca dobre rezultaty i przezierność układu optycznego oka osiągniętą dzięki przeprowadzeniu operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej.

---

Porozmawiaj z pacjentami na temat Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej

---

Jak uniknąć powikłań po zabiegu?

Niektóre z powikłań operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej w niewielkim stopniu zależą od pacjenta i ma on niewielki wpływ na możliwość ich uniknięcia. Innych można z powodzeniem uniknąć, a przynajmniej zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia. Dotyczy to między innymi zakażenia i wystąpienia stanu zapalnego tkanek oczodołu lub gałki ocznej. Właściwa pielęgnacja danej okolicy po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej może być pomocna w uniknięciu tych powikłań. Dodatkowo ważne jest stosowanie przepisanych przez lekarza kropli do stosowania na powierzchnię gałki ocznej. Przeważnie przez około trzy tygodnie po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej należy zakraplać oko antybiotykami oraz substancjami o działaniu przeciwzapalnym. Gałki ocznej nie należy drażnić, ani niepotrzebnie trzeć. Ochrona oczy przed niepotrzebnymi urazami może zmniejszać zagrożenie przemieszczenia implantu, rozejścia szwów, czy innych powikłań po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej.

Możliwe powikłania po zabiegu

Możliwe powikłania związane z operacyjnym leczeniem zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej są podobne jak w przypadku innych zabiegów tego typu i dotyczą przede wszystkim ryzyka zakażenia w okolicy rany pooperacyjnej, rozwoju stanu zapalnego tkanek oka i oczodołu, a także krwawienia do struktur gałki ocznej. Poza tym operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej wiąże się z ryzykiem przemieszczenia soczewki, zwłaszcza w przypadku niestosowania się chorego do poleceń personelu medycznego w trakcie i po zabiegu. Chociaż u przeważającej liczby pacjentów sztuczne implanty mające zastąpić usuwany podczas operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej element układu optycznego oka dobrze spełniają swoją funkcję i zapewniają komfort patrzenia z bliska oraz z daleka bez zastosowania dodatkowej korekty, u niektórych pacjentów zdolność skupiająca soczewki wieloogniskowej może być niewystarczająca do zapewnienia dobrego ogniskowania obrazu. W takich sytuacjach po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej pomimo wcześniejszych założeń, istnieje konieczność korygowania powstałej po zabiegu wady wzroku przy pomocy soczewek kontaktowych lub okularów.

Polecane zabiegi dodatkowe po zabiegu

Po wykonaniu operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej nie ma konieczności przeprowadzania zabiegów dodatkowych. Wyjątek stanowią sytuacje kiedy ogniskujący się na siatkówce dna oka obraz przy patrzeniu z bliskiej (częściej) lub dalekiej odległości odbierany jest przez pacjenta jako rozmazany, niewyraźny i utrudnia to choremu wykonywanie codziennych czynności lub pracę. W takiej sytuacji po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej konieczne jest przeprowadzenie badania wzroku i dobór odpowiednich dla danej osoby soczewek kontaktowych lub szkieł korekcyjnych. Jest to ważne, zwłaszcza jeśli dana osoba wykonuje pracę wymagającą dobrego odbioru obrazu przy patrzeniu z niewielkiej odległości, zwłaszcza o dużej precyzji ruchów. W takiej sytuacji operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej może nie stanowić techniki leczenia wystarczającej dla dobrego odbioru obrazu bez zastosowania przyrządów korygujących wadę wzroku. W przypadku rozwinięcia się powikłania po operacji zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej w postaci zmętnienia torby tylnej soczewki, konieczne może być wytworzenie otworu zapewniającego dobry przepływ wiązek świetlnych przez układ optyczny oka i przywrócenie w ten sposób wysokiej ostrości rejestrowanego na siatkówce obrazu.

Autor: Lek. Anna Kołodziejska

Zapraszamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki klinik, gabinetów oraz placówek medycznych znajdujących się na terenie Polski, oferujących zabieg - Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej.

Zapoznaj się z innymi metodami leczenia zaćmy:

• Operacja zaćmy bez wszczepienia soczewki
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki asferycznej
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki asferycznej z filtrem światła niebieskiego
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki pseudoakomodacyjnej
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki pseudoakomodacyjnej torycznej
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki torycznej
• Operacja zaćmy podwichniętej metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem pierścienia stabilizującego
• Operacja zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki multifokalnej
• Operacja zaćmy powikłanej w oku z brakiem tęczówki
• Operacja zaćmy z wszczepieniem soczewki twardej
• Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki twardej z równoczasową trabekulektomią
• Operacja jednoczesna zaćmy i jaskry z wszczepieniem soczewki zwijalnej z równoczasową trabekulektomią